Ahmet Hamdi Tanpınar`ın Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler ve Huzur romanlarında kronotop

Abstract

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler ve Huzur Romanlarında Kronotop adlı bu yüksek lisans tezinde; Rus edebiyat teorisyeni Mihail Bahtin'in bir kuram haline getirdiği `kronotop` kavramı eşliğinde, Tanpınar'ın Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler ve Huzur romanları incelenerek zaman-uzam birlikteliğine dair örnekler tespit edilmiştir. Öncelikle tezin giriş bölümünde roman kavramı ve tarihsel gelişimi hakkında gerekli bilgiler verilmiştir. Ardından I. Bölümde, Bahtin ve kronotop kuramı ile ilgili kuramsal bilgiler yer almıştır. Kuramın ortaya çıkışı ve Bahtin tarafından ele alınan kronotop çeşitleri aktarılmıştır. II. Bölümde, kronotop kuramının Tanpınar'ın adı geçen romanlarında rastlanılan kullanımları ele alınmıştır. Bu bölümde Bahtin'in sınıflandırdığı yol-karşılaşma, misafir odası-salon, şato, taşra kasabası, eşik kronotoplarının dışında romanlarda ortak bir unsur haline gelen İstanbul kronotopu yer almıştır. Son olarak sonuç bölümünde, Tanpınar'ın roman kurgusunda mekânın yeri ve zamanla birlikte kazandığı önem, böylece okuyucuya aktarılan duygu değerleri tespit edilmiştir. Kronotop kuramının eserlerdeki karşılığı, Tanpınar'ın romanlarının daha açık bir şekilde anlaşılmasına olanak sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Tanpınar, Roman, Kronotop

At this postgraduate thesis with the name of `The Chronotope of Mahur Beste, Sahnenin Dısındakiler and Huzur Novels of Ahmet Hamdi Tanpınar` the samples were detected about time-location association by examining Tanpınar's novels Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler and Huzur with the accompany of chronotope Notion which was created by the Russian literature theoretician Mihail Bakhtin. Firstly at the entrance section of the thesis, the necessary informations are given about the notion of novel and its historical development. Then, Bakhtin and informations about his notion of chronotope took part at the first section. Appearance of the notion and the types of chronotope which were dealed by Bahktin was transferred. The usage of chronotope notion which is encountered at the Tanpınar's novels that was stated before was dealed at the second section. The classifications which was made by Bakhtin such as road-comparison, guest room-saloon, castle, provincial town, threshold and besides these the chronotope of Istanbul which was become a common factor took place at this section. Finally at the result section, at the Tanpınar's fiction of novel, place of location and its importance with it gains with the time and thus the values of emotion which are transferred to the readers were detected. The provision of chronotope notion at the literal works will enable Tanpınar's novels to be understood easily.Key words: Tanpınar, Novel, Chronotope