Avusturya-Macaristan Arşidükü Fransuva Ferdinand suikastının (28 haziran 1914) Osmanlı basınındaki yansımaları

Abstract

Rusya tarafından desteklenen Sırbistan'ın, `Büyük Sırbistan`ı kurma ideali doğrultusundaki politikaları, Avusturya-Macaristan'ın karşı hamleleri ile engellenmiştir. Her iki devlet arasında gittikçe gerginleşen ilişkiler, Sırp milliyetçiliğinin yükselişe geçmesine neden olmuştur. Sırplar, ideallerini gerçekleştirmek için cemiyetler kurarak örgütlenmişlerdir. Sırbistan'ın Balkan Savaşları sonundaki kazancı karşısında fazlasıyla tedirgin olan Avusturya-Macaristan, düşmanlarına gözdağı vermek amacıyla 1914 yılı Haziran ayının sonunda Bosna'da askerî manevralar düzenlemiştir. Arşidük Fransuva Ferdinand, `Avusturya Ordusunun Başkomutanı` unvanı ile manevralarda bulunmak amacıyla eşi Sophie Chotek ile beraber bölgeye gitmiştir. Çift, manevralar sonrasında 28 Haziran 1914 tarihinde gerçekleştirdikleri Saraybosna ziyareti esnasında düzenlenen bir suikast sonucu hayatlarını kaybetmiştir.Sırbistan'da kurulan ve Sırp milliyetçilerinden oluşan Kara El Örgütü tarafından gerçekleştirilen bu suikast, `Saraybosna Suikastı` olarak adlandırılmıştır. Avusturya- Macaristan ise suikastı, tahtın varisinin şahsında devlete yönelik bir saldırı olarak algılamıştır. Suikastın sorumlusu olarak gördüğü Sırbistan'a bir ültimatom vererek, burada yer alan hususların kayıtsız şartsız yerine getirileceğinin teminatını talep etmiştir. Verilen süre içinde beklediği cevabı alamayan Avusturya-Macaristan, 28 Temmuz 1914'te Sırbistan'a savaş ilan etmiştir. Bu savaş, büyük devletlerin aldıkları pozisyonlarla bir hafta içinde genele yayılarak I. Dünya Savaşı'nı başlatmıştır.Osmanlı basınında da bu suikasta geniş yer ayrılmış, gelişmeler dikkatle takip edilerek yaşanabilecekler hakkında da öngörülerde bulunulmuştur. Bu tezde, bahsedilen tüm bu sürecin Osmanlı basınına yansıması, geniş bir bakış açısıyla ele alınmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Saraybosna Suikastı, Fransuva Ferdinand, Avusturya-Macaristan, Sırbistan, Osmanlı Basını.

policies of Serbia, supported by Russia, in line with the ideal of establishing the `Great Serbia` were hampered by the counter-moves of Austria-Hungary. The increasingly tense relations between the two states have led to the rise of Serbian nationalism. Serbs are organized by establishing societies to realize their ideals.Austria-Hungary, which was extremely nervous about Serbia's earnings at the end of the Balkan Wars, organized military maneuvers in Bosnia at the end of June 1914 to intimidate its enemies. Archduke Fransuva Ferdinand, along with his wife Sophie Chotek, went to the area in order to maneuver with the title of `Commander-in-Chief of the Austrian Army`. The couple lost their lives as a result of an assassination during the visit to Sarajevo on 28 June 1914 after the maneuvers. This assassination by the Black Hand Organization, which was founded in Serbia and made up of Serbian nationalists, was called `Sarajevo Assassination`. Austria-Hungary perceived the assassination as an attack on the state in the person of the heir of the throne. By giving an ultimatum to Serbia, which it considers responsible for the assassination, requested the assurance that the matters contained therein will be fulfilled unconditionally. Austria-Hungary, who could not get the answer it expected within the given time, 28th July 1914, declared war on Serbia. This war triggered World War I by spreading to the general public within a week with the positions taken by the great states. In the Ottoman press, this assassination was widely taken place, and developments were carefully followed and predictions were made. In this thesis, the reflection of this whole process to the Ottoman press was tried to be handled with a broad perspective.Key Words: Sarajevo Assassination, Franc Ferdinand, Austria-Hungary, Serbia, Ottoman Press.