Epizodik tip migren ve epizodik tip gerilim tipi baş ağrısı olgularında hava durumu değişkenlerinin baş ağrısı ataklarının şiddet, süre ve sıklığına etkisi

Abstract

Klinik pratikte birçok baş ağrısı hastası atak sıklığı ve şiddetinin mevsime ya da hava durumuna göre değiştiğini belirtse de epizodik baş ağrılarında atakların özelliklerinin hava durumu ile ilişkisi çok belirgin değildir. Baş ağrısı hastaları sıklıkla hava durumu değişikliklerinin baş ağrısını başlattığını ve semptomları kötüleştirdiğini ifade ederler. Biz bu çalışmada hava durumu değişkenlerinin (sıcaklık, rüzgâr hızı, rüzgâr yönü, nem, basınç, ultraviyole (UV) indeksi ve güneşlenme süresi) epizodik migren ve epizodik gerilim tipi baş ağrısının (EGTBA) atak sıklığı, süresi ve şiddetini nasıl etkilediğini belirlemeyi ve ayrıca hava durumu verilerinin baş ağrısı atak süresi, şiddeti ve sıklığı üzerine etkileri açısından bu iki epizodik başağrısı tipini karşılaştırmayı planladık. Uluslararası baş ağrısı topluluğu [International Headache Society(IHS)] tarafından 2004 yılında yayımlanan ve dilimize çevirisi yapılan Uluslararası baş ağrısı sınıflandırmasına [International Classification of Headache Disorders-ICHD-II] göre tanı alan elli epizodik migren ve elli EGTBA hastası çalışmaya dâhil edildi. Çalışmaya dâhil edilen olguların nörolojik değerlendirmesi yapıldıktan sonra kliniğimizde kullanılan Baş Ağrısı Değerlendirme Formu dolduruldu. Hastalara baş ağrısı takibi için birer adet günce verildi. Ağrı süresi, sıklığı ve şiddeti ile ilgili elde edilen bulguların günlük olarak alınan hava durumu verileri ile ilişkisi incelendi ve iki baş ağrısı grubu meteorolojik verilerin ağrı özelliklerine etkisi açısından birbirleri ile karşılaştırıldı. Çalışmanın istatistiksel analizlerinde, sürekli değişkenlere ait tanımlayıcı istatistikler ortalama, standart sapma, medyan, minimum ve maksimum değerleriyle, kategorik değişkenler frekans ve yüzde ile gösterildi. Normal dağılım gösteren değişkenlerin iki grup karşılaştırmalarında iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, normal dağılım göstermeyen değişkenlerin iki grup karşılaştırmalarında Mann Whitney U testi kullanıldı. Çalışmadaki tüm istatistiksel karşılaştırmalarda p değeri 0,05'in altındaki karşılaştırmalar istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Çalışmamızda migren tipi baş ağrılarında rüzgar hızı ortalamalarının gerilim tipi baş ağrısı (GTBA) ile kıyaslandığında anlamlı derecede yüksek olduğu görülürken, UV indeksi ortalamalarının ise GTBA ataklarında anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edildi (sırasıyla p=0,018 ve 0,039). GTBA ataklarında UV indeksi ortalaması kadınlarda erkeklere kıyasla anlamlı derecede yüksek bulundu (p=0,044). GTBA ataklarında güneşlenme süresi ortalaması da yine kadınlarda erkeklere oranla anlamlı derecede uzun saptandı (p=0,050). Analizlerimiz migren hastalarının yaş ortalaması arttıkça atakların olduğu günlere ait hava sıcaklığı ortalamasının düştüğünü gösterdi (r=-0,146 ve p=0,046). Sonuç olarak; migren ve GTBA hastalarında tedavi düzenlenirken bu bulgular doğrultusunda hava şartları ile ilgili öneriler ve uyarılarda bulunulabilir. Bu bilgilendirmeler hastalara günlük yaşam aktivitelerini düzenlemeleri konusunda yol gösterici olabilir. Aynı zamanda tedaviye cevapsızlık durumlarında mevcut tedavinin gözden geçirilmesi sırasında hava durumu baş ağrısı ilişkisinin göz önünde tutulmasının önemi unutulmamalıdır.

In clinical practice, although patients with headache report that frequency and severity of attacks change by seasons and weather conditions; there is not a distinct relation between characteristics of attacks in episodic headaches and weather conditions. Patients with headache often imply that change in weather conditions triggers headache off and impairs its symptoms. In this study, we aimed to assess how variants of weather conditions (temperature, wind velocity, wind direction, humidity, pressure, ultraviolet (UV) index and sunshine duration) affect severity, duration and frequency of attacks in episodic migraine and episodic tension-type headache (ETTH) and compare these two types of episodic headaches in terms of effects of weather conditions on duration, severity and frequency of headache. Fifty patients with episodic migraine and fifty patients with ETTH diagnosed with International Classification of Headache Disorders (ICHD-II) which published by International Headache Society (IHS) in 2004 and translated to our language, are included. After the patients examined neurologically, they filled out a Headache Assessment Form used in our clinic. Each one is given diaries to observe headache. Relation between weather conditions and findings regarding severity, duration and frequency of headache are assessed and two types of headaches are compared in terms of effects of weather condition to characteristics of headaches. In statistical analysis of our study, defining statistics regarding continuous variables were shown by mean, standart deviation, median, minimum and maximum values, categorical variables were shown by frequency and percentage. The suitability of continuous variables for normal distribution were shown by Shapiro Wilk test..In comparisons of two groups, unpaired t-test for variables which have a normal distribution and Mann Whitney U test for variables which do not have normal distribution were used. In all statistical comparisons in our study, p values less than 0.05 are considered statistically significant. In our study,it is determined that mean wind velocity in episodic migraine is significantly higher than the values in tension-type headache (TTH) and mean UV index is significantly higher in attacks of TTH (one by one, p=0,018 and 0,039) Mean UV index reported significantly higher in women than men (p=0,044). Mean sunshine duration in attacks of TTH reported significantly longer in women than men (p=0,050). Our analysis showed that when mean age gets higher in patients with migraine, mean temperature in the days with attack gets lower (r=-0,146 and p=0,046). Consequently, with these findings patients with migraine and TTH can be advised or warned regarding weather conditions in medical treatments. These briefings can be leading for patients to modify their lifestyles. However, when treatment is reconsidered due to unresponsiveness to treatment, it is notable to take into consideration relation between headache and weather conditions.