Zonguldak merkez ilçeye bağlı köylerde suların fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizi

Abstract

Çağlar boyunca su yaşamın kaynağı olarak insan için vazgeçilmez bir öğe olmuştur. Hayatın kaynağı olan su, çeşitli etkenlerle kirlendiğinde hastalık kaynağı da olabilmektedir. Sağlıklı suya erişim tüm insanların temel hakkıdır ve sağlıklı su sağlamak kamusal bir görevdir. Yer altı, yer üstü pek çok su kaynağı günümüzde kirlilik tehdidi altındadır. Bol yağışlı bir iklime sahip olan Zonguldak, su kaynakları bakımından oldukça zengindir. Coğrafi yapısı itibariyle dağınık yerleşimli birçok köye sahip olan Zonguldak ilindeki köylerde sayısı belirsiz kaynak kontrolsüz olarak içme ve kullanma suyu olarak kullanılmaktadır.Araştırma 01 Haziran 2015 ile 01 Temmuz 2016 tarihleri arasında yapılmıştır. Kesitsel-tanımlayıcı tipteki bu çalışma kapsamında Zonguldak merkez ilçeye bağlı 23 köyün muhtarlarına ulaşılarak köyün çeşitli özellikleri ve su kaynakları hakkında bilgi alınmış ve bölgenin mevsimsel özellikleri dikkate alınarak 01 Mart 2016 ile 30 Nisan 2016 tarihleri arasında köylerdeki kaynaklardan su sağlayan çeşmelerden numuneler alınmıştır. Bülent Ecevit Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından uzmanlık tezleri için ayrılan ödenek kapsamında her köyden 7 çeşme olacak şekilde planlanan 161 su numunesi toplanmış, köylerden numune alınacak noktalar basit rastgele örnekleme ile seçilmiştir. Numunelerin `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelik`te belirtilen şartlara uygunluğunun değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalışmada su numunesi analizleri Zonguldak Halk Sağlığı Laboratuvarı ve Bülent Ecevit Üniversitesi Bilim Teknoloji ve Araştırma Merkezinde yapılmıştır.23 köydeki nüfus ortalaması 461283' tür. 23 köyün tamamında şebeke sistemi haricinde köy çevresindeki kaynaklardan elde edilen ve çekilen hatlarla çeşmelere ulaştırılan sular kullanmaktadır. Çeşmelerden alınan 161 su numunesinin; pH değerleri 6,50-8,79 elektriksel iletkenlik değeri 21-1020 µS/cm arasında değişmektedir. 161 su numunesinin tamamı tat ve koku nitelikleri, pH ve elektriksel iletkenlik değerleri bakımından `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik` te belirtilen kriterlere uygun bulunmuştur. 161 numunenin hiçbirinde serbest bakiye klor miktarı standartlara uygun değildir. Numunelerin 34'ü (%21,1) bulanıklık, 20' si (%12,4) alüminyum, 3'ü (%1,9) renk parametresi açısından `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik`te belirtilen hükümlere uygun değildir. 161 su numunesinden 129'u (%80,1) Koliform bakteri, 74'ü (%46) E.coli, 14'ü (%8,7) Cl. perfringens (+Sporlular) bakımından `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik` te belirtilen hükümlere uygun değildir. 161 su numunesinin 131'i (%81,4) `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik`te belirtilen hükümler çerçevesinde içme ve kullanmaya uygun bulunmazken, 30'u (%18,6) uygun bulunmuştur. Ortak kullanılan köy çeşmelerinde Koliform bakteri ve E. coli. kirlilik düzeyi kişilerin evlerinin önüne yaptırdıkları çeşmelerden yüksektir. Su numunelerinde kaynağın çıkış noktasında koruma alanı olma durumunun, Koliform bakteri, E. coli, C. Perfringens kirliliği üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak köy çeşmelerinin mikrobiyolojik kirlilik açısından oldukça kötü durumda olduğu saptanmıştır. Köylerde ve köy çeşmelerinde suların doğal olarak sağlıklı olduğu efsanesinin gerçek olmadığının bu suları kullananlar tarafından anlaşılması gerekmektedir. Altyapı, dezenfeksiyon, denetleme, toplumun eğitimi vb. konularda tüm sektörlere ve sağlık alanında özellikle halk sağlıkçılara önemli görevler düşmektedir.Anahtar Kelimeler: Kaynak suyu, mikrobiyolojik kirlilik, çevre sağlığı

Throughout the ages water has been an indispensable element for human as a source of life. Water which is the source of life may also be the source of infection when is contaminated by various influences. Reaching to safe water is a fundamental right of all people and providing healthy water is a public duty. Now a days most of underground water and surface water resources are under the threat of pollution. Zonguldak, which has a rainy climate, is rich in water resources. Due to it's geographical structure, Zonguldak has many scattered villages. In those villages in the province of Zonguldak, uncertain number of water sources are used as drinking water in an uncontrolled way.With in the scope of this cross sectional-descriptive study, information about the various features of the villages and water resources had been learned by getting in touch with the village headman of 23 villages which were connected to the central district of Zonguldak. Also within the working budget, actively used water samples had been taken from 7 different village fountains by simple random sampling. In these studies, it was aimed to see if the samples were in compliance with the request of the 'Regulation on Water Intended for Human Consumption' or not. And water sample analysis had been done in Zonguldak Public Health Laboratory and the University of Bulent Ecevit Science, Technology and Research Center.The average population of 23 villages is 461283. Water is provided by a network system in all 23 villages. In all these 23 villages, except for network systems, water which is used is obtained from sources around the villages and delivered to the fountains with drawn lines. Of 161 water samples taken from the fountains; The pH value was changing between 6,50-8,79 and also electrical conductivity was changing between 21-1020 µS/cm. In all 161 samples of water, taste and odor properties, pH and electrical conductivity values were suitable to the criteria of Regulation on Water Intended for Human Consumption. The amount of free residual chlorine in any of the 161 samples did not comply with standards. In terms of 34 of the samples (21,1%) turbidity, 20 of the samples (12,4%) aluminum, 3 of the samples color parameters weren't convenient with the provisions of the `Regulation on Water Intended for Human Consumption.` Of 161 water sample, in terms of 129 (80,1%) coliform bacteria, 74 (46%) E. coli, 14 (8,7%) Cl. Perfringens (+ Apicomplexa) were not convenient with the provisions of `Regulation on Water Intended for Human Consumption.` In 161 water samples, according to the provisions of `Regulation on Water Intended for Human Consumption`, 131 of them (81,4 %) weren't suitable to drink or use but 30 of them (18,6%) were suitable. The pollution level of coliform bacteria and E. Coli were higher in the communal village fountains than the fountains which were built in front of the houses by people and the difference was significant. In water samples, it was detected that the condition to protect the starting point of the source didn't have any significant influence on the pollution of coliform bacteria, E. coli and C. Perfringens.As a result, It was found that the village fountains were in pretty bad shape in terms of microbiological contamination. It must be understood that the legend of water in villages and village fountains is natural and healthy isn't real by users. All sectors of the public health and health care must have important roles on the eduaction of Infrastructure, disinfection, inspection and community.Keywords: Spring water, microbiological pollution, environmental health