Yeşil tüketim yolunda doğa sporları ve etkinlikleri

Abstract

Bu çalışma, doğa sporcularının yeşil ürün satın alma niyetini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda doğa sporcularının kişisel çevresel normlarının, çevresel tutumlarının ve çevresel kaygılarının yeşil ürün satın alma niyetine etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda doğa sporlarının yeşil tüketim üzerine etkisi belirlenerek, doğaya yakınlığın yani doğa sporları yapmanın yeşil tüketimi arttırma yönünde öncü olmasını sağlayabilecek bazı strateji ve öneriler belirlenmesi amaçlanmıştır.Çalışmada, gözlenen ve gözlenemeyen (gizil) değişkenler arasındaki nedensel ilişkilerin sınanmasında kullanılan Yapısal Eşitlik Modeli yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu, Türkiye'deki lisanslı doğa sporcuları (n=396) oluşturmaktadır. Örneklem seçimi, olasılıklı örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme yöntemi ile yapılmıştır. Çalışma verileri, araştırmacı tarafından Türkçe' ye uyarlanan dört farklı ölçek ve kişisel bilgilerin yer aldığı demografik bilgi formu aracılığı ile yüz yüze ve e-posta yoluyla toplanmıştır. Ölçeklerin Türkçe uyarlamasında açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır. Doğa sporcularının kişisel bilgilerine ilişkin analizlerde frekans, yüzde ve aritmetik ortalama gibi tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi ve tanımlayıcı istatistiki bilgileri için SPSS 25.0 paket programı, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal model testi için AMOS 24.0 paket programı kullanılmıştır.Araştırmada, ilk olarak ölçüm modeli ve yapısal model test edilmiştir. Modele ilişkin analiz sonuçları (p değerleri ve model uyum değerleri), modelde yer alan tüm yolların anlamlı olduğunu, modelin verilerle uyumlu olduğunu ve modelin doğrulandığını göstermiştir. Analiz sonuçlarında doğa sporcularının kişisel çevresel normlarının, yeşil ürün satın alma niyetlerini, çevresel tutumlarını ve çevresel kaygılarını; çevresel tutumlarının ve çevresel kaygılarının yeşil ürün satın alma niyetini olumlu ve anlamlı etkilediği görülmüştür. Ayrıca doğa sporcularının kişisel çevresel normları ile yeşil ürün satın alma niyeti arasındaki ilişkide çevresel tutumun ve çevresel kaygının aracılık rolü nedensellik ve çağdaş yaklaşım ilkelerine göre test edilmiş ve her iki yaklaşıma göre kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür. Tüm analiz sonuçları, önerilen yeşil ürün satın alma niyeti modelinin doğrulandığını kanıtlamıştır.Sonuç olarak elde edilen veriler, doğa sporcularının kişisel çevresel normlarının, çevresel tutumlarının ve çevresel kaygılarının yeşil ürün satın alma niyetine etkisi olduğunu göstermiştir. Geçmiş dönemlerde kişisel norm, çevresel tutum, çevresel kaygı ve doğa sporlarına katılım ile ilgili yapılan çalışma sonuçları ve bu çalışmada elde edilen sonuçlar göz önüne alındığında, doğa sporlarına katılımın yeşil ürün satın alma niyetini etkileyen önemli bir etken olduğu düşünülmektedir.

This study was conducted to determine outdoor athletes' intentions of purchasing green products. In this sense, it was tried to determine the effect of personal environmental norms, environmental attitudes and environmental concerns of outdoor athletes on the intention of purchasing green products. In accordance with the results obtained, it is aimed to determine some strategies and suggestions that will enable proximity to nature, that is, doing outdoor sports, to lead the way in increasing green consumption by determining the effect of outdoor sports on green consumption.In the study, the Structural Equation Model method was used to test the causal relationships between observed and unobserved (latent) variables. The sample of the study is formed by the licensed outdoor athletes in Turkey (n = 396). Sample selection was made by using stratified sampling method, which is one of the probable sampling methods. The study data were collected face-to-face and via e-mail through a demographic information form containing four different scales and personal information, adapted to Turkish by the researcher. Exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis methods were used in the Turkish adaptation of the scales. Descriptive statistics such as frequency, percentage and arithmetic mean were used in the analysis of the personal information of outdoor athletes. For exploratory factor analysis and descriptive statistical information the SPSS 25.0 package program and for confirmatory factor analysis and structural model test, the AMOS 24.0 package program was used for. In the research, measurement model and structural model were tested first. Results of the analysis regarding the model (p values and modal fit values) showed that all the paths in the model are meaningful, the model is compatible with the data and the model is verified. In the results of the analysis, the personal environmental norms of outdoor athletes, their intention to purchase green products, their environmental attitudes and environmental concerns; It was observed that their environmental attitudes and environmental concerns positively and significantly affect the intention to purchase green products. In addition, the mediating role of environmental attitude and environmental concern in the relationship between the personal environmental norms of outdoor athletes and the intention to buy green products was tested according to the principles of causality and contemporary approach, and it was seen that there was a partial mediating role according to both approaches. All analysis results have proven that the proposed green product purchase intention model was verified.The data obtained as a result showed that the personal environmental norms, environmental attitudes and environmental concerns of the outdoor athletes have an effect on the intention to purchase green products. Considering the results of the previous study on personal norm, environmental attitude, environmental concern and participation in outdoor sports and the results obtained in this study, participation in outdoor sports is thought to be an important factor affecting the intention to purchase green products.