Sermaye yapısını belirleyen işletmeye özgü faktörler: İMKB`de işlem gören sanayi firmaları üzerine bir panel veri uygulaması

Abstract

Sermaye yapısı, iĢletme faaliyetlerinin gerçekleĢtirilmesinde önemli rol oynayan ve aynı zamanda bu faaliyetlerin bir sonucu olarak ortaya çıkan kaynak yapısıdır. Bu çalıĢmada sermaye yapısını belirleyen firmaya özgü faktörler araĢtırılmıĢtır. Bu amaçla, Ġstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda 2003-2011 döneminde faaliyet gösteren 79 sanayi iĢletmesi rastsal örnekleme ile seçilmiĢ ve istatistiki sınamalar panel veri analizi yöntemiylegerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmanın bağımsız değiĢkenleri dengeleme teorisi, finansman hiyerarĢisi teorisi ve diğer kabul görmüĢ sermaye yapısı modelleri gözönüne alınarak belirlenmiĢtir.Analiz sonuçlarına göre, Türkiye'deki sanayi iĢletmelerinin sermaye yapıları (toplam borçların toplam aktiflere oranı) karlılık, varlık yapısı, likidite oranı ve varlık kullanım oranıyla negatif; büyüme oranı ve piyasa zamanlaması ile pozitif iliĢkiye sahiptir. Firma büyüklüğü, vergi düzeyi, borç dıĢı vergi kalkanı ve iĢletme riski değiĢkenlerinin sermaye yapısı kararlarında etkili olmadığı ortaya konulmuĢtur. Ġncelenen dönemde, değiĢen ekonomik koĢullara rağmen iĢletmeler faaliyetlerini artan yabancı kaynak oranları ile sürdürmektedirler. Kısa vadeli yükümlülüklerin ağırlıkta olduğu bu sermaye yapısını dengeleme, finansman hiyerarĢisi ve diğer kabul görmüĢ teoriler yeterince açıklayamamaktadır. Bunun ana nedeni, bu teorilerin ortaya çıkmasında geliĢmiĢ ülkeler için benimsenen varsayımların geliĢmekte olan ülkelerde geçerli olmamasıdır.

Capital structure is an important factor in planning and realising operations of a company and is also shaped as a result of those operations. The aim of this thesis is to investigate the firm-specific determinants of capital structure. 79 industrial companies were chosen randomly which have been listed on the Istanbul Stock Exchange in the period 2003-2011. Panel data regression analysis is used for testing the hypotesis empirically. The independent variables have been chosen keeping in view trade-off theory, pecking order theory and other established capital structure models.Results of analysis show that, capital structures of Turkish manufacturing companies have negative relation with profitability, tangibility, liquidity and asset utilization rate; while positive relation is proved with growth rate and market timing. Size, tax rate, non-debt tax shield and financial risk have no significant effect on capital structure decisions. Despitechanging economic conditions, manufacturing enterprises sustain their activities based on liabilities increasingly. Established theories such as trade-off, pecking order and market timing fail to explain the observed leverage ratios adequately, predominantly made up of short time debts. This is because, the assumptions adopted for the developed countries are not in force in the developing countries.