Kurumsal faktörlerin doğrudan yabancı yatırım girişlerine etkisi

Abstract

Uluslararası sermaye hareketlerinin 1990'lardan itibaren tüm dünyada artma eğiliminde olması ve ev sahibi ekonomilere sağladığı avantajlar dolayısıyla literatürde bu hareketlerin nedenlerine olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır. Aynı zamanda, kurumsal iktisadın popüler hale gelmesi ve diğer yaklaşımlara göre gerçek hayatı yansıtmada daha başarılı olması, iktisadi olguları açıklamada kurumsal araçlardan yararlanma eğilimini de arttırmaktadır. Bu çalışmada, uluslararası sermaye hareketleri içerisinde en büyük paya sahip olan doğrudan yabancı yatırımları etkileyen kurumsal faktörlerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, yüksek gelir grubundan 43, üst orta gelir grubundan 38, alt orta gelir grubundan 38, düşük gelir grubundan 22 ve tüm bu 141 ülkeden oluşan dünya örneklemi ele alınmıştır. Örneklemlerin tamamı 2002-2016 yılları arasındaki dönemin verileri ile analiz edilmiştir. Uygulamada Driscoll-Kraay tahmincileri ile panel regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda ekonomik özgürlük, düzenleme kalitesi ve politik istikrar değişkenlerinin doğrudan yabancı yatırım girişlerini pozitif etkilediği ortaya çıkmıştır. Bunun yanında, hukukun üstünlüğünün sağlanamadığı ülkelerde yolsuzluk düzeyindeki artışın doğrudan yabancı yatırım girişlerini arttıracağı sonucuna ulaşılmıştır. Hukukun görece etkin işlediği ülkelerde ise yolsuzluğun doğrudan yabancı yatırım girişlerini azaltıcı etkiye sahip olduğu bulunmuştur.Uygulama sonuçları yabancı yatırımcıların ekonomik özgürlük düzeyi yüksek, politik açıdan istikrarlı ve özel sektörün kalitesine önem veren ülkeleri tercih ettiğini göstermektedir. Bunun yanında hukukun üstünlüğünü sağlayamayan ülkeler arasından bürokratik engelleri yolsuzlukla aşabilecekleri ülkelere yatırım yapmaktadırlar. Dolayısıyla doğrudan yabancı yatırım çekmek isteyen ülkelerin kurumları bir bütün olarak ele alıp yatırımcılara katı bürokratik engellerden uzak, daha barışçıl ve özgür bir ortam sağlayacak topyekûn düzenlemeler yapmaları gerekmektedir.

In the literature, interest in the motives of international capital movements has been increasing day by day due to the advantages that they provide to the host economy and the upward trend of these movements throughout the world since the 1990s. At the same time, the fact that institutional economics has become popular and, compared to other approaches, is more successful in reflecting real life, also increases the tendency to utilize institutional tools in explaining economic facts.In this study, it is aimed to determine the institutional factors affecting foreign direct investments, which have the biggest share in international capital movements. For this purpose, the sample of 43 high income group countries, 38 upper middle income group countries, 38 low income group countries, 22 low income group countries and all these 141 countries were examined. All of the samples have been analyzed with data over the period 2002-2016. In empirical part, panel regression analysis was performed with Driscoll-Kraay estimators.As a result of the analysis, it has been found that economic freedom, regulatory quality and political stability variables positively affect foreign direct investment inflows. In addition, finding that the increase in corruption levels in countries where the rule of law has not been achieved increases direct foreign investment inflows has been reached. It has been found that corruption have reducing effect on foreign direct investment inflows in countries where rule of law is relatively effective.The results of the analysis show that foreign investors prefer countries with high levels of economic freedom, politically stable and quality private sector. In addition, investors prefer the countries where bureaucratic obstacles can be overcome via corruption among countries that cannot provide the rule of law. Therefore, countries seeking to attract foreign direct investment need to take the institutions as a whole and make a total arrangement that will provide investors with a more peaceful and free environment away from strict bureaucratic obstacles.