Öğretmen adaylarının öz yeterlik inancı kaynaklarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmen adaylarının öz yeterlik inancını artıran faktörleri (kaynakları) belirlemek ve bu kaynakların öğretmen adaylarının cinsiyetleri, öğrenim gördükleri program ve akademik başarı düzeyleri ile ilişkisini ortaya koymaktır. Çalışma, 2015-2016 öğretim yılı itibariyle Bülent Ecevit Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi 4.sınıf öğrencisi olan 437 öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen `Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik İnancı Kaynaklarını Belirleme Ölçeği` kullanılmıştır. Elde edilen verilere çalışma amacına uygun olarak frekans, yüzde, ortalama ve çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) uygulanmıştır. Çalışmaya göre, öğretmen adaylarının öz yeterlik inancını en çok artıran kaynağın psikolojik durum kaynağı olduğu ve bunu sırası ile performans başarıları, sözel ikna ve dolaylı yaşantılar kaynaklarının izlediği görülmektedir. Öz yeterlik inancını etkileyen kaynaklardan sözel ikna ve psikolojik durum kaynaklarının adayların öğrenim gördükleri bölümler bazında anlamlı farklılar oluşturduğu, performans başarıları ve dolaylı yaşantılar kaynaklarının ise anlamlı bir fark meydana getirmediği görülmüştür. Öğretmen adaylarının öz yeterlik inancını artıran kaynakların cinsiyet ve bölüme göre farklılık oluşturmadığı da çalışmada ulaşılan bir diğer sonuçtur. Çalışma sonuçlarına göre; öğretmen yetiştirme programlarında var olan derslerin ve uygulamaların iyileştirilmesine yönelik düzenlemelerde öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarını artıran kaynakların da dikkate alınması önerilebilir.

The aim of this study is to determine the factors (sources) that increase prospective teachers' self-efficacy beliefs and to show the relation of these sources with the gender of them, the programs they have studied and their academic achievement levels. Participants of study were 437 seniors in the Eregli Faculty of Education in the 2015-2016 academic year. The data of the study were collected with the ` The Scale of Determining Self-Efficacy Belief Sources of Prospective Teachers`. It was developed by researcher to determine the sources of self-efficacy beliefs of prospective teachers. In accordance with the purpose of study; frequency, percentage, average and multivariate analysis of variance (MANOVA) was applied to data. According to the study, prospective teachers stated that self-efficacy beliefs are increased mostly by emotional states factor. In addition to this, performance accomplishments, verbal persuasion, vicarious experience sources increase self-efficacy beliefs respectively. It was seen that verbal persuasion and emotional states affecting self-efficacy belief had significant difference in terms of the program prospective teachers study, performance accomplishments and vicarious experience sources had no significant difference. Another result was that the sources increasing the prospective teachers' self-efficacy belief didn't make a difference depending on gender and department. According to the study results; it is recommended to take into account the resources that increase the self-efficacy beliefs of teacher candidates in the arrangements for improving the courses and practices that exist in teacher training programs.