Farklı oranlarda vermikompost uygulamalarının marulda (Lactuca sativa L.) bitki gelişimi, kalite özellikleri ve besin elementiiçeriği üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, son yıllarda giderek kullanımı artan bir organik gübre olan vermikompostun farklı oranlarda uygulanmasının Karabük koşullarında örtüaltı marul yetiştiriciliğinde bitki gelişimi, bazı kalite özellikleri ve besin elementi içeriği üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, 2017 yılı sonbahar yetiştirme döneminde ısıtmasız plastik sera koşullarında saksılarda yürütülmüş ve Maritima çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada 1) Kontrol (%100 Toprak), 2) VK1 (%97.5 Toprak + %2.5 Vermikompost, w/w), 3) VK2 (%95 Toprak + %5 Vermikompost, w/w), 4) VK3 (%90 Toprak + %10 Vermikompost, w/w), 5) VK4 (%80 Toprak + %20 Vermikompost, w/w) ve 6) TG (%100 Toprak + Ticari Gübre) olmak üzere 6 farklı uygulama ele alınmıştır. Çalışma tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çalışmada 23 adet bitkisel ve kalite ile ilgili özellik ile 24 adet element incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre uygulamalar arasında önemli farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Bitki boyu, bitki yaş ve kuru ağırlığı, pazarlanabilir yaprak sayısı ve klorofil içeriği bakımından vermikompost uygulamalarından kontrole göre daha yüksek değerler elde edilmiştir. Genel olarak vermikompost uygulamalarının bitkideki azot, fosfor, potasyum, magnezyum, kalsiyum, sodyum, demir, bakır ve çinko içeriğini kontrole göre artırdığı belirlenmiştir. Kadmiyum, kobalt, nikel ve kurşun gibi ağır metaller bakımından vermikompost uygulamalarından kontrole göre daha düşük değerler elde edilmiştir. Bitki yaş ağırlığı ve fosfor içeriği bakımından VK1; bitki boyu, pazarlanabilir yaprak sayısı, klorofil, potasyum ve çinko içeriği bakımından tüm vermikompost uygulamaları (VK1, VK2, VK3 ve VK4); azot içeriği bakımından VK1 ve VK3; kalsiyum içeriği bakımından VK3 ve VK4; magnezyum içeriği bakımından VK4; demir içeriği bakımından VK2, VK3 ve VK4 en başarılı vermikompost uygulamaları olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın sonucunda vermikompost uygulamalarının marulda bitki gelişimi, kalite özellikleri ve bitki besin elementi içeriği üzerine olumlu etkilerinin olduğu saptanmıştır. Marul yetiştiriciliğinde sürdürülebilir tarım için vermikompostun iyi bir alternatif gübreolduğu düşünülmektedir.

This study was conducted to determine the effects of vermicompost which is an organic fertilizer increasing use in recent years applications at different rates on plant growth, some quality properties and nutrient content in the greenhouse cultivation of lettuce in Karabük conditions. The research was carried out in pots in the unheated plastic greenhouse conditions during the autumn growing season in 2017 and Maritima variety was used. Six different applications were examined in the study. The applications was as follows: 1) Control (100% Soil), 2) VK1 (97.5% Soil + 2.5% Vermicompost, w/w), 3) VK2 (95% Soil + 5% Vermicompost, w/w), 4) VK3 (90% Soil + 10% Vermicompost) 5) VK4 (80% Soil + 20% Vermicompost, w/w) and 6) TG (100% Soil + Commercial Fertilizer). The study was established in completely randomized design with 3 replications. In the study, 23 properties related to plant and quality and 24 elements were examined. According to the research findings, significant differences were found among the applications. The higher values in terms of plant height, plant wet weight, plant dry weight, numberof marketable leaves and chlorophyll content were obtained from vermicompost applications compared to the control. In general, vermicompost applications were determined to increase the nitrogen, phosphorus, potassium, magnesium, calcium, sodium, iron, copper and zinc content of the plant compared to the control. In terms of heavy metals such as cadmium, cobalt, nickel and lead, vermicompost applications had lower values than control. VK1 in terms of plant wet weight and phosphorus content; all vermicompost applications (VK1, VK2, VK3 and VK4) in terms of plant height, number of marketable leaves, chlorophyll, potassium and zinc content; VK1 and VK3 in terms of nitrogen content; VK3 and VK4 in terms of calcium content; VK4 in terms of magnesium content; VK2, VK3 and VK4 interms of iron content were found to be the most successful vermicompost applications. As a result of the study, it was determined that vermicompost applications have positive effects on plant growth, quality properties and nutrient content in lettuce. Vermicompost is thought to be a good alternative fertilizer for sustainable agriculture in lettuce cultivation.