Sakarya ilinde yetiştirilen fındıklarda fındık kurdu (Curculio nucum L.) (Col.: Curculıonıdae) ve fındık kokarcası (Palomena prasına L.) (hem.: pentatomıdae) popülasyonlarının gelişimi ve zararlarının belirlenmesi

Abstract

Fındık (Corylus avellana L.) gıda, tarım, sağlık ve sanayi alanlarında kullanılan önemli bir bitkidir. Fındık üretimi ve ağaç sayısı bakımından Türkiye dünyada ilk sırada yer almaktadır. Batı Karadeniz bölgesinde Sakarya, fındık üretiminde en önemli ildir. Fındık meyvelerinde ciddi kayıplara neden olan Fındık kurdu Curculio nucum L. (Coleoptera: Curculionidae) ve Fındık kokarcası Palomena prasina L. (Hemiptera: Pentatomidae) Sakarya ilinde ana zararlı konumundadır. Bu çalışmada 2017 ve 2018 yılları arasında Sakarya ilinde dört fındık bahçelerinde C. nucum ve P. prasina'nın popülasyon takibi ve zararı belirlenmiştir.Sakarya ilinde, fındık bahçelerinde Fındık kurdu erginleri 2017 yılında ilk kez 16 Nisan tarihinde tespit edilmiştir. Bu bahçelerde sekiz hafta (16 Nisan-11 Haziran) boyunca Fındık kurdu erginleri belirlenmiştir. Fındık kokarcası erginleri ilk kez 30 Nisan tarihinde belirlenirken, ilk nimfler de aynı tarihte gözlemlenmiştir. En yüksek Fındık kokarcası nimf sayısı 4 Haziran'da (44 adet / 10 ocak) belirlenmiştir. Fındık kokarcası ergin sayısı 3 Eylül tarihinde en yüksek sayıya (33 adet/10 ocak) ulaşmış ve 24 Eylül tarihinden sonra tespit edilmemiştir. Fındık kokarcası'nın nimfleri 2017 yılında Nisan ayı sonundan Eylül ayı ortasına kadar belirlenmiştir. 2018 yılına ilk P. prasina nimfleri ilk kez 6 Mayıs tarihinde belirlenirken, ilk erginler 22 Nisan tarihinde tespit edilmiştir. 2018 yılında bahçelerde C. nucum tespit edilemmiştir.Fındık kokarcası nimfleri Sinir otu, Şekerci boyası, Isırgan, Çoban çantası, Sütleğen, Ebegümeci, Efelek, Kazayağı, Yabani hardal, Böğürtlen ve Tarla sarmaşığı yabancı otlarında beslenirken bulunmuştur.Fındık kurdu'nun zararı nedeniyle oluşan delikli meyve ve 2017 yılında %0.77-1.77, 2018 yılında %0.00-0.23, boş iç 2017 yılında %8.15-11.00 ve 2018 yılında %7.36-10.00 aralığında bulunurken, Fındık kokarcası zararı olan şekilsiz iç 2017 yılında %0.69-1.38 arasında, 2018 yılında %1.23-1.92 arasında, lekeli iç zararı ise 2017 yılında %0.54-1.08, 2018 yılında %0.69-1.31 arasında belirlenmiş ve iki türün ortak zararı olan sarıkaramuk ve karakaramuk zararı sırasıyla %1.85-3.15, %13.46-21.92 olarak belirlenmiştir.

Hazelnut (Corylus avellana L.) is an important plant as utilized in food, agriculture, health and industrial fields. Turkey ranks of the first in the world in base on hazelnut production and number of trees. In the western Black Sea region, Sakarya is the most important province of hazelnut production. Nut weevil Curculio nucum L. (Coleoptera: Curculionidae) and Green shield bug Palomena prasina L. (Hemiptera: Pentatomidae), which causes serious loss in hazelnut fruits, are the main pests in Sakarya province. In this study, population developments and damage rages of C. nucum and P. prasina were determined in four hazelnut orchards in Sakarya province in 2017-2018.In 2017 in Sakarya province, Nut weevil adults in the hazelnut orchards were first time determined on 16 April. Nut weevil adults were determined in these orchards for eight weeks (16 April-11 June). Green shield bug adults were first time determined in April 30, while the first nymphs were observed in the same date. The highest number of nymphs reached on June 4 (44 / 10 units). The number of adults of Green shield bug reached the highest number (33/10 units) on 3 September and was not determined after 24 September. In this study, the nymphs of Green shield bugs were seen from late April to mid-September. In 2018 P. prasina nymphs were determined for the first time on 6 May, while the first adults were observed on 22 April. C. nucum was not detected in the orchards in 2018. Nymphs of Green shield bugs were found feeding on weed species of Nerve grass, sugar dye, nettle, shepherd's bag, euphorbia, hibiscus, efelek, crowbar, wild mustard, blackberry and field ivy. Temperature was found to be an important factor in two pest species.Perforated fruit damage ratio caused by Nut weevil was 0.77-1.77% in 2017 and was 0.00-0.23% in 2018, empty interior in 2017 was 8.15-11.00% and in 2018 in the range of 7.36-10.00%, while the Green shield bugs damaged in 2017, amorphous interior was between 0.69-1.38%, and was 1.23-1.92% in 2018, stained internal damage was determined between 0.54-1.08% in 2017, and 0.69-1.31% in 2018, and the common damage of the two species, yellowpecker and blackcurrant damage was 1.85-3.15%, 13.46-21.92 respectively.