Topografik haritaların sunum yöntemleri ve bu yöntemlerin karşılaştırılmalı değerlendirilmesi

Abstract

Harita en eski iletişim araçlarından birisidir. Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ile, basılı halde olan haritalar yerlerini, sayısal ortamda oluşturulmuş vektör haritalara bırakmaktadırlar. Ancak oluşturulan vektör haritaların görüntülenebilmesi ve kullanılabilmesi, uygun yazılımların bulunmasına ve bu yazılımları kullanacak deneyimli ve yetişmiş kişilere bağlı kalmaktadır. Ayrıca vektör haritaların kullanımı için geliştirilmiş yazılımların, çok yüksek ücretlerle kullanıcılara sunulmaları, haritanın etkin kullanımını daha da azaltmaktadır. Toplumda her kesimden kişilerin, ihtiyacı olduğu dönemlerde harita ile bir şekilde meşgul olabileceği düşünülürse bu durum harita üreten ve yazılım geliştiren kişilerce çözüm üretilmesi gereken bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Revizyonlu harita üretiminin yapıldığı veya eski kaynak verilerinden yararlanarak yeni üretimlerin gerçekleştirildiği birimlerde, altlık ya da kaynak olarak kullanılacak haritaların istenen koordinat ve projeksiyon sistemi için yöneltme işlemleri uzun süre almaktadır. Bu da gereksiz zaman kaybına ve kalabalık birimlerde üretimsizliklere neden olmaktadır. Ayrıca sayısal olarak oluşturulmuş haritaların kullanımı için büyük ebatlarda çıktılar alınması ciddi donanım gereksinimlerini de ortaya koymaktadır. Yukarıda belirtilen problemlerden dolayı, bazı yazılım firmaları tarafından ücretsiz olarak kullanıcılara sunulan bir takım yazılımlar ile basılı halde olan harita görünümünün olduğu gibi korunup vektör kalitesinde sunumu olanaklı kılınmaktadır. Bu anlatılanlara ilave olarak yine bazı yazılımlar çeşitli ölçekte gösterim, vektör kalitede istenen ölçekte çıktı alma, öznitelik sorgulama, mesafe ölçme, koordinat okuma, vb. gibi imkânları da kullanıcılara sağlamaktadır.Bu tez çalışmasında ?pmf?, ?tiff?, ?pdf?, ?geopdf? ve ?geotiff? formatta dosyalar oluşturulmuş ve bu format yapılarının yetenekleri tek tek değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler için ücretsiz olarak internet üzerinden indirilebilen paket yazılımlar ile kullanılabilen veri formatları tercih edilmiştir. Uygulamalar sonucunda internet üzerinden ücretsiz olarak indirilebilen ArcReader yazılımı ile açılan ?pmf? dosyaların, diğer formatlara göre daha fazla yeteneklerin olduğu tespit edilmiştir.

Map is one of the oldest communication tools. By the development of computer technology, vector maps created in digital setting took place of printed maps. Yet, to view and use printed maps depend on proper softwares and experienced people who are able to use these softwares. Moreover, marketing softwares, developed for the use of vector maps, to users with high price decreases the effective usage of these maps. When we consider the people from every walk of life who may be engaged in maps in their life, this is a problem waiting to be solved by the people creating softwares.In the agencies where maps are formed or where the maps are reformed by the use of old sources, routing processes of maps used as base or source for coordination and projection system take long time. As a result, it gives rise to waste of time and lack of productivity. Also, getting printout in big sizes to use maps created in digital setting exposes equipment needs.Some softwares exhibited free of charge by software firms as a result of problems counted above protect the vision of printed maps and enable exhibition of them in the same quality of vector maps. In addition to all, some softwares provide users some facilities like exhibition in various scales, getting printout in vector quality, feature investigation, measuring distance, coordinate reading, etc.In this thesis study, files in ?pmf?, ?tiff?, ?pdf?, ?geopdf? and ?geotiff? format were created and abilities of these format sructures were evaluated individually. For evaluation; packet softwares, which can be downloaded free of charge on the web, and usable data formats were preferred. As a result of applications, it has been determined that the ?pmf? files, which are opened in ArcReader software downloaded free of charge on the web, have more abilities compared to other formats.