Bolu yöresinde yetişen Corylus colurna l.`nin kambiyal aktivitesi ve moleküler karakterizasyonu

Abstract

Bu çalışma Bolu ekolojisinde Türk Fındığı (Corylus colurna L.)'nın kambiyal aktivitesi ve genetiklilik çeşitliliğini ortaya koymak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada kambiyal aktivitenin belirlenmesi amacıyla vejetasyon sezonu boyunca 8 farklı dönemde aynı ağaç ziyaret edilerek sürgün örnekleri alınmış ve kambiyal gelişim takip edilmiştir. Genetik varyasyonun ortaya konulması amacıyla Bolu ilinde belirlenen 19 farklı Corylus colurna L. ve 5 farklı (Karafındık, Çakıldak, Yomra, Giresun Tombul Fındık, Karayağlı) standart çeşit (Corylus avellana L.) 5 adet iPBS retrotranspozon markör yardımıyla DNA testine tabi tutulmuştur.Çalışma sonucunda yeni ksilem 1'inci dönemden itibaren oluştuğu 3'üncü ve 4'üncü dönemlerde ise 172 μm'den 242 μm'ye ulaştığı ve en fazla büyümenin 4'üncü dönemde tespit edilmiştir. Kambiyal aktivitenin bu dönemleri takiben de devam ettiği ancak gelişme hızının yavaşladığı belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan 24 izolat için beş iPBS markörü ile toplamda 85 lokus üretilmiştir. iPBS markörler Corylus colurna L. ve Corylus avellana L. gruplarını net bir şekilde ayırmışlardır. iPBS - PCR'dan elde edilen ve tekrarlanabilir 85 amplifikasyon ürününden 76'sının (%76.47) çeşitler arasında polimorfik olduğu tespit edilmiştir. En yüksek polimorfik bant oranı %88.89 ile iPBS-2395 için oluşmuş, en düşük oran ise % 44.44 ile iPBS-2378 primerinde gözlenmiştir. Çalışma sonucunda; Türk Fındığı'nda Mayıs aylarında kambiyal aktivitenin en fazla olduğu, Haziran ayından itibaren yavaşlayarak artan bir gelişimin olduğu belirlenmiştir. Çalışmada iPBS retrotranspozon markörler Türk Fındığı'nda ilk defa kullanılmış olup verdiği yüksek polimorfizm oranıyla başarıyla kullanılabileceği saptanmıştır.

This study was carried out to reveal the cambial activity and genetic diversity of Turkish Hazelnut (Corylus colurna L.) in Bolu ecology. In this study, in order to determine cambial activity, the same tree was visited in 8 different periods during the vegetation season and shoot samples were taken and cambial development was followed.19 different Corylus colurna L. varieties and 5 different (Karafındık, Çakıldak, Yomra, Giresun Tombul Fındık, Karayağlı) standard cultivars (Corylus avellana L.) determined in Bolu province were tested for DNA by 5 iPBS retrotransposon markers.As a result of the study, it was determined that the new xylem was formed from the 1st period, and in the 3rd and 4th periods, it increased from 172 μm to 242 μm and the highest growth occurred in the 4th period. It was determined that cambial activity continued after these periods but the growth rate slowed down.A total of 85 loci were produced with five iPBS markers for the 24 isolates used in the study. iPBS markers clearly distinguish Corylus colurna L. and Corylus avellana L. groups. 76 (76.47%) of 85 amplification products obtained from iPBS - PCR were found to be polymorphic. The highest polymorphic band ratio was 88.89% for iPBS-2395 and the lowest rate was observed in iPBS-2378 primer with 44.44%.In the results of research; It was determined that cambial activity was the highest in Turkish Hazelnut in May and there was a slowing increase since June. In the study, iPBS retrotransposon markers were used for the first time in Turkish Hazelnut and it was found that it can be used successfully with its high polymorphism rate.