Globularıa trıchosantha ssp. trıchosantha bitkisinden üretilen kallusların ince yapısı

Abstract

Globularia cinsi Türkiye'de 11 takson ile temsil edilmektedir. Globularia trichosantha ssp. trichosantha hemoroit tedavisinde kullanılan tıbbi bir bitkidir. Ayrıca kan glukoz seviyesini düşürdüğü, histamin salgılanmasını azalttığı, idrar arttırıcı, midevi ve kuvvet verici, başağrısını engelleyen ve terletici ajan olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, bitki doku kültürü metoduyla G. trichosantha ssp. trichosantha bitkisinin tohumları çimlendirildikten sonra, aseptik fidelerinden alınan eksplantlar ile kallus üretimi gerçekleştirildi. Üretilen kallusların elektron mikroskobu preperasyonu yapılarak kallus hücrelerinin ince yapısı incelendi. G. trichosantha ssp. trichosantha tohumları steril edilerek bitki büyüme düzenleyicisi içermeyen Murashige ve Skoog (MS) ortamında çimlendirildi. 30 günlük aseptik fidelerden hipokotil, kotiledon, ilk yaprak, epikotil, apikal meristem ve kök eksplantları alındı. Eksplantlar kallus üretimi için farklı konsantrasyonlarda 6-benzilaminopürin, indol asetik asit ve 2,4 dikloro fenoksi asetik asit içeren MS ortamına aktarıldı. En iyi kallus üretimi IAA+BAP içeren MS ortamında görülürken en iyi kallus üreten kök eksplantları oldu. İki Tip kallus gelişimi belirlendi. Üretilen sarı renkli kalluslar (Tip 1), renk ve görünüm bakımından siyahlaşma görülen gelişim özelliklerini kaybetmeyen siyah kalluslar (Tip 2) geçirimli elektron mikroskobunda (TEM) incelendi. Tip 1 kalluslarda hücreler dairesel ve büyüktür. Kallus hücrelerinde genellikle bir tane nükleus ve nükleolus vardır. Aynı zamanda hücrelerde çok büyük bir vakuol, granüllü endoplazmik retikulum, golgi aygıtı, mitokondri, ribozomlar, plastidler gibi organeller vardır. Tip 2 kalluslarda dairesel hücreler ve şekil bozukluğu gösteren hücreler belirlendi. Tip 1 kalluslardan farklı olarak daha küçük vakuol ve daha çok sayıda mitokondri gözlendi.

Globularia genus is represented with 11 taxon in vegetation of Turkey. Globularia trichosantha ssp. trichosantha is a medical plant used in treatment hemorrhoid. It also decreases blood glucose level, reduces secretion of histamine, increases urine, has stomachic and supporting properties, prevents headache and is used as diaphoretic agent. In this study, callus production was realized with explants of aseptic seedlings that after G. trichosantha ssp. trichosantha seeds germinating, callus production by plant tissue culture method. Ultrastructure of produced calli was examined in ultra thin sections with electron microscope preperation. Seeds of G. trichosantha ssp. trichosantha were sterilized and germinated in plant growth regulators free Murashige and Skoog (MS) medium. Hypocotyls, epicotyls, cotyledon, young primer leafs, apical meristem and roots were taken from 30 day aseptic seedlings. These explants were transferred to MS medium for callus production which include different concentration of 6-benzilamynopurine, indole acetic acid and 2,4 dichlorophenoxyacetic acid. The best callus production was recorded at the MS medium containing IAA+BAP and the best callus production in root explants. Two types of calli were determined. Yellow calli (Type 1) and black calli (Type 2) with darkened in color and appearance that have not lose their development properties were examined in transmission electron microscope (TEM). The cells of Type 1 calli were spherical and large. The cells contained usually one nucleus and nucleolus. Also the cells contained a very large vacuole, endoplasmic reticulum, golgi complex, mitochondria, ribosomes, plastids. Deformed cells and spherical cells are determined in Type 2 calli. The cells were observed to smaller vacoules and higher number of mitochondria different from Type 1 calli.