Ortaokul matematik öğretmenlerinin üçgenler ve dörtgenler konusuna ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi

Abstract

Öğretim sürecinin yöneticisi olan öğretmenlerin, etkili matematik öğretiminde önemli rolü vardır. Bu nedenle öğretmelerin yetiştirilmesinde sahip olmaları gereken bilgi, becerilerin belirlenmesi ve bu bağlamda öğretmenlerin sahip olması gereken bilgi türlerinden biri olan pedagojik alan bilgisinin araştırılması alan eğitimi için önem kazanmıştır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı ortaokul matematik öğretmenlerinin üçgenler ve dörtgenler konusunda sahip oldukları pedagojik alan bilgilerini, pedagojik alan bilgisinin üç önemli alt bileşenlerinden olan konu alanı, öğretim stratejileri ve öğrenci bilgisi bağlamında incelemektir. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden özel durum yöntemi ile bir ilçe merkezinin farklı ortaokullarında çalışan 12 ortaokul matematik öğretmeni ile yürütülmüştür. Çalışmada örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Öğretmenler seçilirken kullanılan ölçüt mesleki deneyim sürelerinin birbirinden farklı olmasıdır. 0-5 yıl, 6-10 yıl ve 11yıl ve üzeri olmak üzere üç farklı mesleki deneyim grubu oluşturularak her birinden 4'er öğretmen seçilmiştir. Araştırmadaki veriler 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde yarı- yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Öğretmenlerin üçgenler ve dörtgenler konusundaki pedagojik alan bilgisini incelemek amacıyla araştırmacı tarafından çeşitli senaryo durumlarını içeren 9 açık uçlu soru hazırlanmıştır. Öğretmenlerin hazırlanan bu soruları cevaplamasının ardından öğretmenlerle yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile NVİVO 9.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, ortaokul matematik öğretmenlerinin üçgenler ve dörtgenlere yönelik pedagojik alan bilgisinin her üç bileşeninde de (konu alanı, öğretim stratejileri ve öğrenci bilgisi) istenilen düzeyde olmadığı tespit edilmiştir. Ancak öğrenci bilgisinin diğer bileşenlere nispeten daha iyi olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin çoğunun üçgenler ve dörtgenler konularına yönelik konu alanı bilgilerinde ortaokul öğrencileri ile benzeyen kavram yanılgılarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretim stratejileri bilgilerinde ise öğretmenlerin, öğretim stratejisi, yöntemi ve tekniği kavramlarını birbirine karıştırdıkları, bazı yöntemlerin isimlerini bilemedikleri görülmüştür. Ayrıca 11 yıl ve üzeri mesleki deneyime sahip olan öğretmenlerin çoğu, öğretmen merkezli yaklaşımı benimserken, diğer grup öğretmenlerin çoğu ise verilen senaryo durumları için teoride öğrenci merkezi yaklaşımları tercih edeceğini ancak gerçek şartlarda böyle durumlarda sınıf mevcudu, ders süresi, müfredat yoğunluğu vb. sebeplerle daha çok öğretmen merkezli yaklaşımları kullandıklarını ifade etmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bu bulgular doğrultusunda, öğretmen eğitimine ve araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Teachers, as managers of the teaching process, have a crucial role for teaching mathematics effectively. Therefore, the identification of knowledge and skills that teachers need within the teacher training process, the components of professional knowledge, and the studies on pedagogical content knowledge, one of the types of knowledge that teachers should have, are highlighted mostly in recent education system. The purpose of the current study is to examine the pedagogical content knowledge of the middle school mathematics teachers on triangle and quadrilateral concepts based on three main sub-dimensions of pedagogical content knowledge, namely subject matter knowledge, knowledge of instructional strategies and knowledge of student learning. This study was conducted on 12 middle school mathematics teachers from different middle schools in a district of a city in Marmara Region. In the study, case study, one of the method of qualitative research methods, was used. Moreover, the purposive sampling method was hold for selecting the participants. The criterion used for the selection of teachers was their professional teaching experience. 4 teachers were chosen from each group for the study from three different groups, namely 0-5 years, 6-10 years, and over 11 years. The data were collected through semi-structured interview technique throughout the 2016-2017 academic year. In order to investigate the pedagogical content knowledge of teachers on triangle and quadrilateral concepts, 9 open-ended questions, including various scenarios, were prepared by the researcher. After teachers answered these questions, semi-structured interviews were conducted on teachers. The data were analyzed by content analysis method by using NVIVO 9.0 program.According to the results, it might be inferred that middle school mathematics teachers did not have an adequate level of pedagogical content knowledge (subject matter knowledge, knowledge of instructional strategies and knowledge of students' learning) on triangle and quadrilateral concepts. However, it was found that the knowledge of students' learning was comparatively better than the other components of teacher knowledge. Moreover, it was concluded that teachers had similar misconceptions with middle school students on triangle and quadrilateral concepts. It was seen that teachers were confusing the concepts of instructional strategy, methodology and technique terms and also they could not know the names of some of the methods. In addition, most teachers with 11-years and above professional experience stated that they would adopt a teacher-centered approach, while most of the teachers from other groups proposed that they would prefer a student-centered approach within the given scenarios. However, because of classroom size, course duration, and some circumstances about curriculum, they stated that they used teacher-centered approach in general. Finally, based on the findings of the current study, some suggestions were made for teacher education system and researchers.