Madencilik kaynaklı tasman zararlarının karşılanmasına yönelik ulusal/uluslararası mevzuata bir bakış

Abstract

Dünyanın her yerinde yapılan yer altı çalışmaları ve buna bağlı olarak gerçekleşebilen hasarlar önemli bir konu arz etmektedir. Madencilik çalışmaları sonucunda, üretim esnasında veya sonrasında yer altında meydana gelen çökmelerden ötürü, zamanla yer üstünde boşluklar, çökmeler meydana gelir. Oluşan bu deformasyonlara tasman adı verilir. Bu çalışmanın amacı, tasman sonucunda yer üstünde kalan evler ve ticari yapılarda oluşan hasarlarda meydana gelen maddi zararların, karşılanıp karşılanmadığına yönelik, maden çalışmaları olan farklı ülkelerin mevzuatlarını incelemektir. Tez sekiz bölümden oluşup, ilk bölümdeki girişte çalışma hakkında genel bir değerlendirme yapılıp öneminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde tasmanın ne anlama geldiği, tarihi, neden olduğu sorunları ve oluşumuna etki eden faktörlere değinilmiştir. Üçüncü bölümde A.B.D.'nin İllinous ve West Wirginia eyaletlerindeki madencilik tarihinden, maden çalışmasından ötürü oluşan tasman türlerinden ve tasman sigortası kapsamında devletin hasar gören yapılar veya insanlar için oluşturduğu yasal düzenlemelerden bahsedilip, buradaki mevzuatın amacının ne olduğu, sigorta fonunun özelliği, yapılar için sunulan sigorta limitlerinin miktarları, mükerrer sigorta sözleşmeleri ve hasarları denetleyen hakem heyeti görevleri hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü ve beşinci bölümde de, üçüncü bölümdeki bilgilere benzer olarak Avustralya ve Almanya'daki uygulamalardan bahsedilmiştir. Altıncı bölümde Ülkemizde meydana gelen tasmandan ötürü bir yasal düzenlemenin olup olmadığına değinilip, yeni afet mevzuatında, afetler arasında tasman da geçtiği tespit edildiği halde uygulamada tasman hasarı insan kaynaklı olarak kabul edildiğinden bu konuya yönelik tazminat verilmemiştir. Sonuç olarak diğer ülkelerde tasman sigortasının uygulandığı ve zorunlu deprem sigortası gibi çok uygun olduğunu, Ülkemizde ise bu konuda eksiklikler bulunulduğuna değinilip, tasman sigortasının ne kadar değerli olduğu belirtilmiştir.

Underground investigations have done all over the world and the damages that can be caused by it are important issues. Due to the mining activities, because of the collapses occurred underground during or after the production, over time, gaps and collapses occur. These deformations are called mine subsidence. The purpose of this study is to examine the legislations of different countries to determine whether the material damage caused by damages to houses and commercial structures. The thesis is composed of eight chapters. In the first chapter, a general evaluation is made about the importance of working at the entrance. In the second chapter, the meaning of the mine subsidence, its history, the problems that it caused and factors affecting its formation are mentioned. In the third chapter, the history of mining in the states of Illinois and West Virginia in the USA, the types of the subsidence occurred due to the mining work and the legal regulations of the state under the mine subsidence insurance for damaged buildings and people are mentioned. In addition, the purpose of this legislation is to give information about the nature of the insurance fund, amount of the insurance limits offered for the buildings, reinsurance contracts and the duties of the arbitration committee overseeing the damages. In the fourth and fifth chapter, similar to the information in the third chapter, the applications in Australia and Germany are mentioned. In the sixth chapter, it is determined whether there is a legal regulation due to the mine subsidence in our country. As a result, in other countries, it has been mentioned that mine subsidence insurance is applied, and it is very convenient like compulsory earthquake insurance. In our country, it is mentioned that there are deficiencies in this issue and the importance of the mine subsidence insurance.