Zekâ (inceleme-metin-dizin)

Abstract

Bu çalışmada, 1912, 1913 ve 1914 yıllarında 34 sayı olarak yayımlanan Zekâ dergisinin tüm sayıları ele alınmıştır. Zekâ dergisinin yayın hayatı toplam 3 yıl sürmüştür. Döneminin siyasi olaylarından dolayı yayın hayatına 16 aylık bir ara vermiştir. Zekâ dergisi genel olarak felsefi ve ilmi ağırlıklı bir dergidir. Çalışmamızda derginin içeriğinin tamamı incelenmiş, tasnif ve tahlili yapılmıştır.Derginin yayımlandığı dönemin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla Osmanlı Devletinin son dönemiyle ilgili siyasi ve sosyal olaylara yer verilmiştir. Devrin düşünce hayatına etki eden fikir akımlarından bahsedilmiştir. Derginin şekil ve muhteva özellikleri ele alınmıştır. Yazar ve konu türlerine göre dizin yapılmıştır. Derginin yazar kadrosuyla -ana kadrosunda olanlar daha detaylı- ilgili bilgi verilmiştir. Dergide az sayıda yer alan edebi yazılardan büyük bir kısmı da seçme metin olarak transkribe edilmiş ve çalışmada yer almıştır. Çalışmanın sonuna ek olarak derginin künyesi ve dergiden seçilen bazı örnek sayfalar eklenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yeni Türk Edebiyatı, basın, dergi, zekâ, batılılaşma, materyalizm, Baha Tevfik, felsefe, ilim.

This study covers all the numbers of Zekâ journal which are printed as 34 numbers in 1912, 1913 and 1914. All publication life of it is 3 years. It was also interrupted for 16 months because of the political events occurred in that period. Zekâ is heavily philosophical and scientific journal. In our work, all parts of the journal have been studied and classification and analysis of them have been done.In order to understand the years of publication of the journal much better, the political and social events of the last period of Ottoman State has been also covered. Idea movements effecting the mentality life of that period were mentioned. Shape and content properties were studied. Directories according to writers and subjects have been generated. Information all about the broad writer staff have been given, especially about the main writers. There are some literary texts in the journal and a few of them are transcribed. At the end of the study, identification of the journal and some sample pages have been attached as annexes.Keywords: New Turkish Literature, press, journal, Zekâ, westernisation, materialism, Baha Tevfik, philosophy, science.