Ömer Seyfettin hikâyelerinde söz varlığı

Abstract

ÖZETYüksek Lisans TeziÖmer Seyfettin Hikâyelerinde Söz VarlığıTuncay TürkbenBozok ÜniversitesiSosyal Bilimler EnstitüsüTürk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı2012: 382 SayfaSöz varlığı, bir dile ait sözlerin bütünüdür. Söz varlığının içinde, bir dilin kendi öğelerinden oluşmuş, bunun içine yabancı öğelerinde girebildiği temel söz varlığı, terimler, kalıp sözler, deyimler, atasözleri, ikilemeler vb. öğeler yer alır. Dilimiz söz varlığının içerdiği bu öğeler açısından zengin olmasına rağmen yapılan çalışmalar kısıtlıdır. Bu nedenle söz varlığını belirleme çalışmalarının önemi gün geçtikçe artmaktadır.Bilindiği gibi her şair ve yazarın, kendine has bir söz hazinesi vardır. Şair ve yazarlar bu söz hazinelerindeki sözcükleri kendilerine özgü bir üslûpla şekillendirir, düzeltir, yontar, onlara yeniden ve sürekli hayat verirler. Ömer Seyfettin Hikâyelerinde Söz Varlığı adlı bu çalışmamla da yazarın hikâyelerindeki zengin söz varlığını ortaya koymak ve bu doğrultuda yapılan çalışmalara katkıda bulunmak amaçlanmıştır.Bu amaç doğrultusunda öncelikle ?söz varlığı ve kapsamı? ele alınmıştır. Söz varlığının içerdiği öğeler ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Daha sonra, Türk yazınında hikâye türünün yerleşip gelişmesinde oldukça önemli katkıları bulunan Ömer Seyfettin'in hayatı, hikâyeciliği ve fikirleri ele alınmıştır. İnceleme bölümünde hikâyelerdeki söz varlığı öğeleri (atasözleri, deyimler, ikilemeler, terimler, kalıp sözler, lakaplar, argo ve kaba ifadeler) saptanmıştır.Ayrıca, Ömer Seyfettin'in hikâyelerindeki söz varlığını ortaya koyan bu çalışmayla, dönemin maddi ve manevi kültürü hakkında ipuçları yakalamak ve Türkçenin söz varlığına katkıda bulunmak amaçlanmıştır.Sonuçta, Türk hikâyeciliğinde önemli bir basamak olan Ömer Seyfettin'in hikâyeleri dil malzemesi bakımından zengin bir söz varlığına sahip olduğunu göstermektedir.Anahtar Sözcükler: Ömer Seyfettin, Söz Varlığı, Atasözleri, Terimler, Deyimler.

ABSTRACTMaster's ThesisSet of words in the stories of Ömer SeyfettinTuncay TürkbenBozok UniversityInstitute of Social SciencesDepartment of Turkish Language and Literature2012: 382 PagesThe vocabulary (set of words) is the collection of all the words belonging to a language. In the vocabulary of a language, composed of its own elements which foreign elements can mix with, the basic vocabulary, terms, phrasal verbs, idioms, proverbs, reduplications and etc. Items are located. Our language, in spite of being rich in terms of such elements contained in vocabulary, studies are limited consequently, the importance of studies to determine the vocabulary has been increasing day by day.As we know, every poet and author has their own word power. Poets and writers form the vocabulary in their word power, emendate, chip, revitalize and give them constant life in their own style. In my study named ?The vocabulary (set of words) in the stories of Ömer Seyfettin?? I aimed at revealing rich vocabulary and contribute to the studies done before.According to this aim, first, `vocabulary and the scope` were handled. The elements included in vocabulary were handled in detail. Later, I tried to handle the life, ideas, and storytelling of Ömer Seyfettin who has significant contributions to settling and the development of the type of story in Turkish literature. In the review section, the elements of vocabulary (proverbs, idioms, reduplications, terms, phrasal verbs, epithets, slang expressions) in the stories were determined.In addition, by this study revealing the vocabulary of Ömer Seyfettin stories, I intended to obtain catch clues the period clues about the materialistic and spiritual culture of the period and to contribute to the presence of Turkish vocabulary.Finally, stories of Ömer Seyfettin which form a significant step in Turkish short story writing, demonstrate that they have rich vocabulary in terms of language material.Keywords: Ömer Seyfettin, Vocabulary, Proverbs, Terms, Idioms.