İsmâîl Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû`atu`l-Letâyif ve Matmûratu`l-Ma`ârif) (IV. cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük)

Abstract

Bu çalışmada, Türk edebiyatının en önemli değerlerinden biri olan Mevlânâ Celâleddîn Rûmî'nin Farsça telif ettiği Mesnevî'ye, İsmâil Rüsûhî-yi Ankaravî tarafından yazılan ve Anadolu sahasında üçüncü tam şerh olan Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif (Şerh-i Mesnevî) adlı eserin dördüncü cildi tenkitli olarak incelenmeye çalışılmıştır. Mesnevî'yi şerh edenler arasında özel bir yere sahip olan ve `Hazret-i Şârih` unvanıyla ünü Osmanlı coğrafyasının dışına taşan İsmâil Rüsûhî-yi Ankaravî'nin hayatından bahseden kaynaklar arasında ihtilaflı bilgilerin bulunduğu görülmüş ve bu ihtilafların giderilmesi için elde edilen bilgiler ışığında değerlendirmeler yapılmıştır. Daha sonra Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif'in elde edilebilen bütün nüshalar değerlendirilerek takip edilecek en kâmil nüsha/ nüshalar belirlenmiş ve metin çeviri yazı yöntemiyle Lâtin alfabesine aktarılmıştır. Bunu müteakiben eser, müellifin maksadı, şerh metodu, kaynaklar ve tasavvufî görüşler bakımından incelenmiştir. Son olarak da metne dayalı sözlük hazırlanmıştır.Anahtar Sözcükler: Şerh, İsmâil Rüsûhî-yi Ankaravî, Mecmû?atu?l-Letâyif ve Matmûratu?l-Ma?ârif, tasavvuf

In this study, the forth volume of the literary work called Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif (Serh-i Mesnevi), a third full Turkish commentary written by İsmail Rüsûhi-yi Ankaravî for Mesnevî written in Persian by Mevlânâ Celaleddin Rûmi, one of the most valuable figures in Turkish Literature has been analyzed. Some controversial information has been accessed among the sources about the life of İsmail Rüsûhi-yi Ankaravî who has a special place among the ones that have expounded Mevlana and is far-famed across the Ottoman territory as `Hazret-i Şârih` and an attempt has been made to remove these controversies in the light of information gathered. Then the most appropriate copies have been determined by evaluating all the obtainable copy/ copies of Mecmû?atu?l-Letâyif ve Matmûratu?l-Ma?ârif and the text was romanized. After that, the work has been analyzed in terms of the aim of the author, commentary method, sources and sufistic opinions. Finally, a glossary based upon the text has been prepared.Key Words: Commentary, İsmail Rüsûhi-yi Ankaravî, Mecmû?atu?l-Letâyif ve Matmûratu?l-Ma?ârif, Sufism.