Dahili polikliniklere başvuran kronik hastalığı olan hastalarda öz bakım yönetimi ve ilaç uyumu

Abstract

Araştırma Yozgat ili merkezinde bulunan iki hastanenin dahili polikliniklerine başvuran, en az bir kronik hastalığa sahip olan 112 hasta ile yürütülmüştür. Araştırmanın yapılması için Yozgat İl Sağlık Müdürlüğü'nden ve Bozok Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu'ndan izin alınmıştır. Araştırmanın verileri tanıtıcı özellikler formu, Öz Bakım Yönetimi Ölçeği (SCMP-G) ve İlaca Uyum ve Reçete Yazdırma Ölçeği (İURYÖ-7) kullanılarak yüz yüze görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin istatistiksel hesaplanmasında sayı, yüzdelik, minimum ve maksimum değerler, ortalama ve standart sapma, Shapiro Wilk, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis ve Dunn's kullanılmıştır.Hastaların yaş ortalaması 61,55±16,66, beden kitle indeksi ortalaması 27,55±4,38 olup %53,6'sının kadın, %30,4'ünün çalıştığı ve %33,9'unun emekli olduğu saptanmıştır. Hastaların öz bakım toplam ölçek puanı (SCMP-G) ve alt ölçek puanları incelendiğinde; ölçek genel toplam puanının 121,72±13,84 ve Öz Koruma alt ölçek puanının 73,33±8,51, Sosyal Koruma alt ölçek puanının 48,39±7,04 olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan hastaların, mesleğine, bir işte çalışma durumuna, sigara içme ve ameliyat olma durumuna göre öz bakım yönetimi ölçeğinden ve sosyal koruma alt ölçeğinden aldıkları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Hastaların ölçek genel toplam puanının 10,99±2,91, İlaca Uyum alt ölçek puanının 5,53±1,90 ve Reçete Yazdırma alt ölçek puanının 5,45±1,37 olduğu belirlenmiştir. Hastaların sigara içme, alkol içme durumu ve günlük yaşam aktivitelerinde bağımlılık düzeyine göre İlaca Uyum ve Reçete Yazdırma Ölçeği (İURYÖ) genel ve alt ölçeklerinden aldıkları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Çalışma sonucunda hastaların öz bakım yönetimi ve ilaç uyumuna farkındalıklarının artırılması için hemşirelerin eğitici videolar, afişler ve broşürler hazırlaması önerilir.Anahtar Kelimeler: Kronik hastalık, öz bakım yönetimi, ilaç uyumu

The research was conducted with 112 patients have at least one chronic disease and admitted to the internal outpatient clinics of two hospitals that are located in Yozgat. In order to conduct the research, permissions were taken from Yozgat Provincial Health Directorate and Bozok University, Faculty of Medicine Ethics Committee of Non-Invasive Clinical Studies. The data of the research were collected with face-to-face interview method by using descriptive characteristics form, self-care management process scale (SCMP-G) and adherence to refills and medications scale (ARMS-7). In the statistical calculation of the data, number, percentage, minimum and maximum values, mean and standard deviation, Shapiro Wilk, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis and Dunn's were used.The age average of the patients were determined as 61,55±16,66, body mass index average was 27,55±4,38, 53,6% of them were female, 30,4% of them were working and 33,9% of them were retired. When the self-care total scale and subscale scores of patients are examined, it was determined that self-protection subscale score was 73,33±8,51, social protection subscale was 48,39±7,04 and the total score of the scale was 121,72±13,84. A statistically significant difference was determined between the score averages of self-care management scale and social protection subscale according to their occupation, working in a job, smoking and surgery conditions (p<0,05). Adherence to Refills and Medications subscale of the patients was determined as 5,53±1,90, Prescription subscale score of them was 5,45±1,37 and the total score of the scale was 10,99±2,91. There was a statistically significant difference between the score averages of overall of the scale and the subscales of the patients in adherence to refills and medication scale (ARMS) according to their addiction level in smoking, using alcohol and daily-life activities (p<0,05). At the end of the study, it is recommended that nurses prepare educational videos, posters and brochures to increase awareness of patients about self-care management and drug compliance.Key Words: chronic disease, self-care management, adherence to refills and medication