Doğum sonu yaşam kalitesinin maternal bağlanmaya etkisi

Abstract

Araştırma, Ocak 2016-Haziran 2016 tarihleri arasında Yozgat merkezde bulunan sekiz aile sağlığı merkezinde, 1-1.5 aylık bebeklerini aşıya veya muayeneye getiren annelerle gerçekleştirildi. Veriler kişisel bilgi formu, Maternal Bağlanma Ölçeği (MBÖ), Doğum Sonu Yaşam Kalitesi Ölçeği (DSYKÖ) ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde iki grup karşılaştırmaları Mann-Whitney U testi ile, ikiden daha fazla grup karşılaştırmaları Kruskal-Wallis analizi, sayısal değişkenler arası ilişkiler Spearman korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir.Araştırmada, annelerin doğum sonu yaşam kalitesi ölçeği puan dağılımları incelendiğinde; `akraba` alt boyut puan ortalamasının 22,0±3,4, `sosyo-ekonomik` alt boyut puan ortalamasının 20,6±5,3, `eş` alt boyut puan ortalamasının 22,9±4,2, `sağlık` alt boyut puan ortalamasının 20,6±4,1 `psikolojik` alt boyut puan ortalamasının 21,8±3,7 ve `doğum sonu yaşam kalitesi ölçeği` puan ortalamasının 21,5±3,8 olduğu ve `maternal bağlanma ölçeği` toplam puan ortalamasının 91,1±11,5 olduğu saptanmıştır. Normal doğum yapan annelerin MBÖ puan ortalaması sezaryen doğum yapan annelere göre istatiksel olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). Üniversite mezunu, çalışan ve çekirdek aileye sahip olan annelerin MBÖ ve DSYKÖ puan ortalamalarının istatiksel olarak anlamlı düzeyde, belirlenmiştir (p<0,05). Çalışmaya katılan annelerin bebeklerini `hemen` kucağına alma ve `hemen` dokunma durumu ile MBÖ puan ortalaması arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0,05). MBÖ ile DSYKÖ ve tüm alt boyutlar arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki bulunmuştur. DSYKÖ ile tüm alt boyutları arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki bulunmuştur.Sonuç olarak doğum sonu dönemdeki annelerin birçok sorunla karşılaştıkları, yaşanan bu sorunların annelerin doğum sonu yaşam kalitesini ve maternal bağlanmayı olumsuz etkilediği belirlenmiştir. Bu sorunların önlenmesine yönelik hemşirelik yaklaşımının; uygun destek ve eğitimi içermesi hem anne, bebek sağlığının korunup geliştirilmesi hem de annenin doğum sonu sürece uyumunu kolaylaştıracak, doğum sonu yaşam kalitesini yükseltecek ve maternal bağlanmayı olumlu etkileyecektir.Anahtar Kelimeler: doğum, doğum sonu, yaşam kalitesi, bağlanma, maternal bağlanma, hemşirelik

The study was carried out with mothers who brought their infants 1-1.5 months of age to vaccination or medical examination between January 2016 and June 2016 in eight family health centers located in the city center of Yozgat (n:120). The data were obtained with Personal Information Form, Maternal Attachment Scale (MAS), Postnatal Quality of Life Scale (PQLS). In the analysis of the data, the two groups were compared with the Mann Whitney U test, and more than two group comparisons were made by Kruskal Wallis analysis and the relationships between the numerical variables were evaluated by Spearman correlation analysis.In the study, when the postpartum quality of life scale scores of the mothers were examined, it was determined that 'relatives' sub-dimension score averaged 22.0 ± 3.4; 'socioeconomic' sub-dimension score averaged 20.6 ± 5.3; 'peer' sub-dimension score averaged 22.9 ± 4.2; 'health' sub-dimension the mean of 20.6 ± 4.1; 'psychological' sub-dimension mean score was 21.8 ± 3.7; the 'postpartum quality of life scale' mean score was 21.5 ± 3.8 and the 'mean of maternal attachment scale' was 91.1 ± 11.5. The mean score of MASs of mothers who had vaginal delivery was found to be statistically higher than the mothers who had cesarean delivery (p<0,05). It was determined that the mean score of MAS and PQLS in mothers who are university graduates, employees and have a nuclear families were statistically significantly higher (p<0,05). In the mothers who participated in the study, a statistically significant difference was found between taking the babies `immediately` and `immediately` touching and the mean score of MAS (p<0,05). There is a positive correlation between MAS and PQLS and all sub-dimensions. There is a strong positive correlation between PQLS and all sub-dimensions.As a result, it was determined that mothers in postpartum period encountered many problems and these problems adversely affected postpartum quality of life and maternal attachment. The inclusion of appropriate support and education in nursing approach to prevent these problems will both protect the health of the mother and baby and make easy the adaptation of the mother to the postpartum period, improve postpartum quality of life and affect maternal attachment positively.Keywords: delivery, postpartum, quality of life, attachment, maternal attachment, nursing