HEC-RAS ile taşkın bölgelerinin modellenmesi

Abstract

Tarihten günümüze kadar su; insanoğlu için yaşamın temel bir kaynağı olarak çok önemli bir yere sahip olmuştur. Son yüzyıllarda nüfus artışından ve buna bağlı olarak suya olan ihtiyacında artmasından dolayı, taşkın yataklarında daha geniş yerleşim alanları kurulmuştur. Bu taşkın yataklarında artan yerleşim alanları, bir taşkın meydana geldiğinde artan can ve mal kayıplarıyla sonuçlanmıştır. Taşkın sırasında oluşan bu can ve mal kayıplarını en aza indirmek için alınacak önlemlerin başında dere yatağı ıslahı ve dere üzerindeki sanat yapılarının düzenlenmesi gelir. Bu düzenlemeleri yapabilmek içinde taşkın sırasındaki su seviyelerinin bilinmesi gerekir. Su yüzü seviyelerinin hesaplanması için hesap ve analiz kolaylığı sağlayan paket programlar geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Ilıca Deresi taşkın yatağı üzerinde alınan kesitlerle oluşturulan modellemede HEC-RAS paket programı çalıştırılıp su yüzü profillerinden elde edilen su üst kotlarıyla taşkın yayılım alanları belirlenmiştir. Oluşan bu taşkın yayılım alanlarını dere yatağının içinde tutacak şekilde yeni bir güzergâh seçilip dere yatağı ıslah edilmiştir. Islah edilen dere yatağı üzerinde yapılan HEC-RAS çalışmasındaki su yüzü profilleri incelendiğinde taşkının kontrol altına alındığı görülmüştür.

Water has had a very important place as a fundamental source of life for human beings from past to present. Due to the increase in population in the last century and therefore the increased need for water, larger settlements were established in the floodplains. The growing residential areas in these floodplains have resulted in increased loss of life and property when a flood occurs. For minimize the loss of life and property occurred during the flood, the early measures have to be taken are riverbed rehabilitation and regulation of the hydraulic structures on the creek. To make these arrangements the water level during the flood has to be known. For the calculation of water surface level, software packages have been developed that provide ease of calculation and analysis. In this study, in the modeling formed with in cross-section on Ilıca Stream floodplain HEC-RAS program is run and flood routing is determined by the higher elevations derived from the water surface profiles. A new route is selected for the stream in order to keep the flood routing within the riverbed and the riverbed is rehabilitated. When the water surface profiles from the results of the HEC-RAS study performed on the rehabilitated stream bed are examined, it is concluded that the flood is under control.