Hemodiyalizin renal biyobelirteçler ve oksidatif stres üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Fibroblast büyüme faktörü 23 (FGF23), kronik böbrek hastalığında mineral metabolizmasının bozulmasının patogenezinde önemli rol oynayan kemik kaynaklı bir hormondur. Bu çalışmada, hemodiyalizin özellikle FGF23, 25(OH) Vitamin D ve parathormon (PTH) olmak üzere renal biyobelirteçler üzerine olan etkisinin araştırılması ve hemodiyaliz tedavisinin komplikasyonlarından biri olan oksidatif stresin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Bu çalışmaya, 25 hasta (11 K:14 E; 62.92 ± 12.35 yaş) ve 25 sağlıklı kişi (10 K:15 E; 56.68 ± 9.98 yaş) dahil edilmiştir. Hasta (hemodiyaliz öncesi ve sonrası) ve kontrol grubunda FGF23, 25(OH) Vitamin D, PTH, böbrek fonksiyon testleri, total antioksidan seviye (TAS), total antioksidan kapasite (TAK), total oksidan seviye (TOS), hemogram ve kan gazı parametreleri incelenmiştir. Hemodiyaliz tedavisi öncesinde dolaşımdaki ortalama FGF23 düzeyi 349.58 ± 207.79 pg/mL, hemodiyaliz sonrasında 403.56 ± 193.26 pg/mL ve kontrol grubunda 338.20 ± 141.17 pg/mL olarak ölçülmüştür. Gruplar arasında fark gözlenmemiştir (p>0.05). Hasta grubunda hemodiyaliz öncesinde iPTH (intakt PTH) düzeyi 293.70 (219.85-577.25) pg/mL, hemodiyaliz sonrasında 104.8 (60.05-280.70) pg/mL ve kontrol grubunda 47.40 (37.20-57.60) pg/mL olarak ölçülmüştür. Hemodiyaliz öncesi-hemodiyaliz sonrası ve hasta (hemodiyaliz öncesi-kontrol arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0.001). Hasta grubunda Vitamin D konsantrasyonları, hemodiyaliz sonrasında (9.81 ± 3.97 ng/mL) hemodiyaliz öncesine ( 9.37 ± 3.97 ng/mL) göre değişmemiştir (p>0.05). Kontrol grubunda 14.38 ± 7.05 ng/mL olarak ölçülen Vitamin D düzeyi hasta grubundan (hemodiyaliz öncesi) yüksek bulunmuştur (p=0.004). Hemodiyaliz sonrasında TOS düzeyi değişmezken TAK ve TAS düzeyi artmıştır (p<0.05). Hasta ve kontrol grubu karşılaştırıldığında TOS düzeyi iki grup arasında değişmemiş (p>0.05) ve kontrol grubunda TAK artmış, TAS azalmıştır (p<0.05).Bu çalışmanın sonucunda hemodiyaliz sonrası FGF23 atılımında değişiklik olmadığı; ürik asit, üre, kreatinin, fosfat, atılımının arttığı gözlemlenmiştir. Özellikle FGF23 klirensinin artırılması için araştırmaların yapılması gerektiği düşünülmektedir Ayrıca hemodiyaliz sonrası serumda total antioksidan konsantrasyonu artarken oksidan stresin değişmediği ortaya konmuştur.Anahtar kelimeler: FGF23, hemodiyaliz, mineral ve kemik metabolizması, oksidatif stres

Fibroblast growth factor 23 (FGF23) is a bone-borne hormone that plays an important role in the pathogenesis of impaired mineral metabolism in chronic kidney disease. In this study, it was aimed to investigate the effect of hemodialysis on renal biomarkers, especially FGF23, 25 (OH) Vitamin D and parathormone (PTH), and to evaluate oxidative stress which is one of the complications of hemodialysis treatment.Twenty-five patients (11F: 14M, 62.92 ± 12.35 years) and 25 healthy subjects (10F: 15M, 56.68 ± 9.98 years) were included in this study. FGF23, vitamin D, parathormon (PTH) levels, renal function tests, total antioxidant status (TAS), total antioxidant capacity (TAC), total oxidant status (TOS), hemogram and blood gas parameters were examined in the patient (before and after hemodialysis) and control groups.Mean circulating FGF23 levels were measured 349.58 ± 207.79 pg/mL before the hemodialysis treatment, 403.56 ± 193.26 pg/mL after dialysis, and 338.20 ± 141.17 pg/mL in the control group. There was no difference between the groups (p>0.05). In the patient group, iPTH (intact PTH) levels were measured 293.70 (219.85-577.25) pg/mL before hemodialysis, 104.8 (60.05-280.70) pg/mL after hemodialysis and 47.40 (37.20-57.60) pg/mL in the control group. Significant difference between pre-hemodialysis and post-hemodialysis and patient (pre-hemodialysis)-control groups has been found (p<0.001). Vitamin D concentrations in the patient group did not change after hemodialysis (9.81 ± 3.97 ng / mL) compared to before hemodialysis (9.37 ± 3.97 ng /mL) (p> 0.05).Vitamin D levels measured in the control group as 14.38 ± 7.05 ng/mL was higher than the patient group (pre-hemodialysis) (p=0.004). While TOS levels were not changed after hemodialysis (p>0.05), TAC and TAS levels were increased (p<0.05). When the patient and control groups were compared, the TOS level was not changed between the two groups (p> 0.05). In the control group, it was found that the TAC value was higher and the TAS value was lower (p<0.05).As a result of this study, it was observed that FGF23 excretion did not change after hemodialysis but uric acid, urea, creatinine and phosphate excretion increased. It is thought that researches should be done to increase FGF23 clearance after hemodialysis. Moreover, it has been shown that total antioxidant concentration in serum after hemodialysis increases while oxidant stress does not change.Key words: FGF23, hemodialysis, mineral and bone metabolism, oxidative stress