Ergenlerde diurnal değişkenliğin sezinleme ve reaksiyon zamanına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ergenlerde diurnal değişkenliğin sezinleme ve reaksiyon zamanına etkisini araştırmaktır. Yaşları 14-18 yaş arasında değişen (x ̅±Ss=15,62±1,04yıl) kronotip olarak ara tipe sahip 30 erkek, 30 kadın toplam 60 gönüllü birey bu çalışmaya katılmıştır. Araştırmada ölçümler rastgele çapraz deney desenine göre; 8:30, 12:30 ve 16:30 saatlerinde yapılmıştır. Ölçüm saatlerinde ilk önce dinlenik kalp atım hızı ve vücut sıcaklığı değerleri kayıt edilmiş, sonrasında sezinleme zamanı, işitsel reaksiyon zamanı ve görsel reaksiyon zamanı ölçümleri yapılmış ve kayıt edilmiştir. Sezinleme zamanı ölçümleri kullanılarak sezinleme zamanı mutlak hata ve sezinleme zamanı sabit hata değerleri hesaplanmıştır.Tekrarlı ölçümlerde varyans analizine göre; tüm bireylerin (F(2-118)= 35,888; p= 0,001), erkeklerin (F(2-58)= 44,570; p= 0,000) ve kadınların (F(2-58)= 34,099; p= 0,000) vücut sıcaklığı değerlerinde günün ilerleyen saatlerine doğru artış yönünde anlamlı düzeyde diurnal değişim bulunmuştur. Yine tüm bireylerin (F(2-118)= 31,634; p= 0,000), erkeklerin (F(2-58)= 17,491; p= 0,000) ve kadınların (F(2-58)= 15,947; p= 0,000) sezinleme zamanı sabit hata değerlerinde anlamlı düzeyde diurnal değişim saptanmıştır. Bu değişim tüm bireylerde ve kadınlarda günün ilerleyen saatlerine doğru artış yönünde iken erkeklerde en iyi skorun 12:30 saatinde olduğu tespit edilmiştir. İşitsel reaksiyon zamanının diurnal değişiminde sadece erkeklerde(F(2-58)= 6,272; p= 0,003) anlamlı fark bulunmuştur ve en iyi skorların 12:30, en kötü skorların ise 16:30 saatlerinde olduğu yönündedir. Diğer değişkenlerde anlamlıdiurnal değişim gözlenmemiştir.Sonuç olarak; vücut sıcaklığı ve sezinleme zamanı sabit hata değerlerinde tüm bireylerde ve her iki cinsiyette ayrı ayrı diurnal değişim etkisi bulunmuştur. Ayrıca sadece erkeklerde işitsel reaksiyon zamanı skorlarında değişim bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Biyoritim, kronotip, sirkadyen ritim.

The aim of this study is to investigate the effect of diurnal variability on anticipation and reaction time in adolescents. In total 60 intermediatechrono-typedvolunteers consisting of 30 males and 30 females aged between 14-18 years (x ̅±Sd= 15,62±1,04yr) participated in this study. The measurements in this research have been carried out according to randomized crossover design at the hours 08:30, 12:30 and 16:30. In measurement hours, first resting heart rate and the body temperature, then reaction and anticipation time measures have been recorded. Absolute error and fixed error values of anticipation time were calculated by using the anticipation time measurements.According to variance analysis for repeated measurements, significant diurnal changes were indicated in body temperature values in creasing to wards later hours of the day in all individuals(F(2-118)= 35,888; p= 0,000) and both in males (F(2-58)= 44,570; p= 0,000) and females (F(2-58)= 34,099; p= 0,000). Moreover, significant diurnal changes were indicated in anticipation time fixed error values in all individuals (F(2-118)= 31,634; p= 0,000) and both in males (F(2-58) = 17,491; p= 0,000) and females (F(2-58)= 15,947; p= 0,000). This change in females and in all individuals were increasing towards later hours of the day, on the other hand; in males, the best score has been recorded at 12.30hr. Significant diurnal change in aural reaction time (F(2-58)= 6,272; p= 0,003) was recorded only in males, the best scores are at 12:30hr and the worst scores are at 16:30hr. No significant diurnal changes were observed in the other variables.In conclusion; body temperature and anticipation time fixed error values were found to have diurnal variation effect in all individuals and in both genders separately. There was also a variation in auditory reaction time scores in males alone.KeyWords: Biorhythm, chronotype, circadianrhythm