Ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın temel amacı, ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu ana amacın yanında, öznel iyi oluş düzeylerinin; cinsiyet, sınıf düzeyi, algılanan gelir düzeyi ve algılanan anne-baba tutumu gibi kişisel ve demografik değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada ilişkisel ve betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2016-2017 öğretim yılında İstanbul ili, Tuzla ilçesinde devlet ortaöğretim kurumlarından, Anadolu Lisesi ve Mesleki Teknik Anadolu Liselerinde öğrenim gören ergenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi uygun ve seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenen, dört farklı lisede ve farklı sınıf düzeylerinde öğrenim gören, yaş ortalaması X̅ = 16.48 (S=1,74) olan, 313 (%52) kız 289 (%48) erkek olmak üzere 602 ergenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Öznel İyi Oluş Ölçeği Lise Formu, Kişilerarası Tarz Ölçeği ve Kişisel-Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde öznel iyi oluş düzeyi ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla Spearman Sıra Farkları Korelâsyon tekniği, kişisel ve demografik özelliklere göre gruplar arası karşılaştırmalar için ise Benforreni Düzeltmeli Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile olumsuz kişilerarası ilişki tarzları arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öznel iyi oluş düzeyi ile kişilerarası ilişki tarzları arasındaki negatif ilişkilerin yüksekten düşüğe doğru; duyarsız, kaçınan, baskın, manipülatif, öfkeli ve alaycı tarz şeklinde sıralandığı belirlenmiştir. Kişisel ve demografik özelliklerden; sınıf düzeyi, algılanan gelir düzeyi ve algılanan anne-baba tutumuna göre ergenlerin öznel iyi oluş düzeyinin farklılık gösterdiği, cinsiyete göre farklılık göstermediği bulunmuştur. Dokuzuncu sınıf düzeyinde öğrenim gören ergenlerin 10.sınıf düzeyinde öğrenim görenlere göre öznel iyi oluş düzeyinin anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Gelir düzeyini orta ve yüksek olarak algılayan ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin, düşük algılayanlardan anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Anne-baba tutumunu demokratik olarak algılayan ergenlerin, baskıcı/otoriter, koruyucu, tutarsız ve ilgisiz algılayanlara göre öznel iyi oluş düzeylerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında anne-baba tutumunu koruyucu olarak algılayan ergenlerin öznel iyi oluş düzeyinin, tutarsız olarak algılayanlardan daha yüksek olduğu saptanmıştır.

The main aim of this study was to examine the relationship between subjective well-being and interpersonal relation styles of adolescents. Besides this main aim subjective well-being of adolescents was investigated according to some personal and demographic variables such as gender, grade level, perceived income level and perceived parental attitudes.In this study relational and descriptive survey models were used. The population of study had been composed of the adolescents from the Anatolian High School and Vocational and Technical Anatolian High Schools in state secondary schools in Tuzla district of İstanbul at 2016-2017 school-term. The research sample consists of total 602 (313 female and 289 male) adolescents with the mean age was X̅ = 16.48 (S=1,74) from four different schools and different class levels which selected by convenience and random sampling method. In this study Subjective Well-Being Scale High School Form, Interpersonal Relation Styles Scale and Personal-Demographical Form were used for data collection. For the analysis Spearman Brown's Rank Correlation Coefficient Test was used for to determine the relations between subjective well being and interpersonal relation styles and Mann-Whitney U Test with Benferroni correction and Kruskal-Wallis H Test were used for group comparisons for personal and demographical qualities.The results of study showed that there were significant negative correlations between subjective well being and interpersonal relation styles. The negative correlations between subjective well-being level and interpersonal relation styles were ranked from high to low as; insensitive, avoidant, dominant, manipulative, furious and sarcastic style. It was also found that the subjective well-being levels of adolescents were differentiated according to their class levels, perceived income level and perceived parent attitudes, but not for gender. The subjective well being of adolescents from 9nd class level (junior) were found significantly higher then 10nd class level. It was found that adolescents who perceived their income level as middle and high have significantly higher subjective well-being than those who perceived their income level as low. There were the subjective well-being of adolescents who perceive their parental attitudes as democratic was higher than that of the adolescents who perceived their parents as authoritative, protective, careless, inconsistent. At the same time there were the level of subjective well-being of adolescents who perceived their parents as protective was higher than that of the adolescents who perceived their parents as inconsistent.