Ergenlere yönelik öz-şefkat geliştirme programının öz-şefkat, kendine şefkat vermekten korkma ve öznel iyi oluş üzerindeki etkililiğinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, ergenlere yönelik hazırlanan Öz-Şefkat Geliştirme Programının, ergenlerin öz-şefkat, kendine şefkat vermekten korkma ve öznel iyi oluş düzeylerine olan etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiş deneysel bir çalışmadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu, Şefkat Korkusu Ölçeği ve Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma, araştırmacı tarafından geliştirilen Öz-Şefkat Geliştirme Programı'nın katılımcıların öz-şefkat, kendine şefkat vermekten korkma ve öznel iyi oluş puanları üzerindeki etkisini belirlemek amacı ile 2x3'lük (deney grubu / kontrol grubu x ön-test / son-test / izleme testi) karma desene göre düzenlenmiştir. Araştırmada Öz-Şefkat Geliştirme Programı bağımsız değişken olarak işlem görürken, katılımcıların Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formundan, Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeğinden ve Şefkat Korkusu Ölçeğinden (Kendine Şefkat Vermekten Korkma Alt Ölçeği) aldıkları puanlar bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırma, 2016-2017 eğitim öğretim yılında bir devlet okulunda öğrenimini sürdüren 6. ve 7. Sınıf öğrencilerinden seçilen 18 ortaokul öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu ve Şefkat Korkusu Ölçeği (Kendine Şefkat Vermekten Korkma Alt Ölçeği) ile yapılan ön test ölçümlerinden grup ortalamasının altında puan alan katılımcıların deney (n= 9) ve kontrol (n= 9) gruplarına yansız atanması yoluyla oluşturulmuştur. Deney ve kontrol grubunun oluşturulmasından hemen sonra 6 hafta süren Öz-Şefkat Geliştirme Programı deney grubuna uygulanmış ve son test uygulaması yapılmıştır. İzleme ölçümleri de son test uygulamasında 6 hafta sonra gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinde grup içi karşılaştırmaların yapılması için Friedman Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılırken, gruplar arası karşılaştırmaların yapılması için Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Elde edilen veriler gruplar arası karşılaştırma yoluyla incelendiğinde deney grubuyla kontrol grubunun öz-şefkat, öznel iyi oluş ve kendine şefkat vermekten korkma ön-test ve son-test ölçümleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmazken, izleme ölçümlerinin deney grubunun lehine farklılaştığı görülmüştür. Grup içi karşılaştırmalar incelendiğinde deney grubunun öz-şefkat son-test puanlarının ön-test puanlarından ve izleme testi puanlarının son-test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Yine deney grubunun kendine şefkat vermekten korkma son-test puanlarının ön-test puanlarından ve izleme testi puanlarının son-test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu tespit edilmiştir. Deney grubunun öznel iyi oluş puanları incelendiğinde ise son-test puanlarının ön-test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu ve izleme testi puanları ile son test puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Deney grubundan elde edilen bulgulara karşın kontrol grubunun öz-şefkat ve öznel iyi oluş ön-test, son-test ve izleme ölçümleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Son olarak kontrol grubunun kendine şefkat vermekten korkma son-test puanlarının ön-test puanlarından ve izleme testi puanlarının ön-test puanlarından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular alan yazın ışığında tartışılmıştır.

This research is an experimental study conducted to examine the effect of the Self-Compassion Enhancement Program prepared towards adolescents on the levels of self-compassion, subjective well-being and fear of self-compassion. In the research, the Self-Compassion Scale Short Form, Adolescent Subjective Well-Being Scale and Fear of Compassion Scale (Fear of Self-Compassion Subscale) are used. The study is organized according to the 2x3 (experimental group / control group x pre-test / post-test / follow-up) split plot design with the aim of determining the effect of Self-Compassion Enhancement Program developed by the researcher on the participants' scores of the self-compassion, subjective well-being and fear of self-compassion. While the Self-Compassion Enhancement Program is the independent variable in the research, participant's scores of Short Form of the Self-Compassion Scale, Adolescents Subjective Well-Being Scale and Fear of Compassion Scale (Fear of Self-Compassion Subscale) are considered as dependent variables. The research was conducted with 18 middle school students selected from 6th and 7th grade students who continued their education at a public school in the 2016-2017 school year. The sample of the study was constructed by means of the random assignment to experimental (n= 9) and control (n= 9) groups of the participants whose scores were below the average of group from pre-test measurements made with Short Form of the Self-Compassion Scale, Adolescents' Subjective Well-Being Scale and Fear of Compassion Scale (Fear of Self-Compassion Subscale). Immediately after the creation of the experimental and control group, the Self-Compassion Enhancement Program wich lasted 6 weeks was applied to the experimental group and the final test was carried out. Follow-up measurements were also conducted 6 weeks after the last test. The obtained data were analyzed with SPSS 22.0 package program. Friedman Test and Wilcoxon Test were used for intra-group comparisons, Mann Whitney U Test was used for intergroup comparisons. Considering the intergroup comparisons, it was found that there was not a significant difference between pre-test and post-test measurements of the experimental and the control groups' self-compassion, subjective well-being and fear of self-compassion, but it was observed that follow-up measurements differed in favor of the experimental group. It was also found that self-compassion post-test scores of the experimental group were statistically considerably higher than pre-test scores, and monitoring test scores were significantly higher than post-test scores. Again, it was found that post-test scores of fear of self-compassion of the experimental group were significantly lower than pre-test scores, and follow-up test scores were statistically considerably lower than post-test scores. When subjective well-being scores of the experimental group were examined, it was found that the post-test scores were statistically significantly higher than pre-test scores and there was no significant difference between follow-up test scores and post-test scores. In spite of the findings obtained from experimental group, there was not a significant difference between pre-test, post-test and follow-up measurements of self-compassion and subjective well-being. Finally, it was found that post-test scores of fear of self-compassion of the control group were statistically significantly higher than pre-test scores and follow-up test scores were statistically considerably higher than pre-test scores.