Okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing düzeylerinde yordayıcı değişkenler olarak duygusal zekâ ve mesleki benlik saygısı

Abstract

Araştırmanın temel amacı, okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing ile duygusal zekâ ve mesleki benlik saygısı puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek ve okul psikolojik danışmanları tarafından algılanan mobbingin demografik değişkenlere göre farklılık durumlarını incelemektir. Ayrıca bu araştırmanın diğer amacı, duygusal zekâ ve mesleki benlik saygısının okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing düzeyi üzerinde yordama gücünün olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Bolu ve Karabük illeri merkez ve ilçelerinde MEB'e bağlı çeşitli kurumlarda görev yapmakta olan 99'u (%62,7) kadın, 59'u (%37,3) erkek 158 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır. Çalışmanın veri toplama sürecinde Kişisel Bilgi Formu, Olumsuz Davranışlar Ölçeği (Einarsen ve Raknes, 1997), Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği (Schutte ve ark., 1998) ve Arıcak Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği (Arıcak, 1999) kullanılmıştır. Araştırma betimsel ve ilişkisel tarama modeline dayalı bir çalışmadır.Araştırmada ortaokulda çalışan okul psikolojik danışmanlarının ilkokulda çalışanlardan daha fazla mobbing algıladıkları bulunmuştur. Lisans mezunu olan okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing puanlarının yüksek lisans mezunu olanlardan daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık alanından mezun olan okul psikolojik danışmanlarının diğer bölümlerden (sosyoloji, felsefe, felsefe grubu öğretmenliği, psikoloji) mezun olanlara göre daha az mobbing algıladıkları belirtilmiştir. Çalışmada okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing düzeyleri ile duygusal zekâ düzeyleri ve mesleki benlik saygıları arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca okul psikolojik danışmanlarının duygusal zekâ düzeyleri ile mesleki benlik saygıları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Duygusal zekâ ve mesleki benlik saygısı değişkenlerinin okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbing düzeyini yordama gücü olup olmadığını ortaya koymak için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda duygusal zekâ ve mesleki benlik saygısı değişkenlerinin birlikte okul psikolojik danışmanlarının algıladıkları mobbingin anlamlı yordayıcıları olduğu bulunmuştur. Söz konusu iki değişken birlikte ele alındığında algılanan mobbing puanlarındaki değişimin %12'sini açıklamaktadır. Anahtar kelimeler: Okul Psikolojik Danışmanı, Mobbing, Duygusal Zekâ, Mesleki Benlik Saygısı

The aim of this study was to determine the relationship between perceived mobbing and emotional intelligence and professional self-esteem scores of school psychological counselors and to examine the differences between mobbing perceived by school psychological counselors according to demographic variables. In addition, the other purpose of this study was to determine whether emotional intelligence and professional self-esteem is predictive of the level of perceived mobbing of school psychological counselors.The sample of the study consists of 158 school psychological counselors, of whom 99 (62,7%) were female and 59 (37,3%) male, working in various institutions in ministry of education in Bolu and Karabük provinces. Personal Information Form, Negative Behaviors Scale (Einarsen and Raknes, 1997), Revised Schutte Emotional Intelligence Scale (Schutte et al., 1998) and Arıcak Professional Self-Esteem Scale (Arıcak, 1999) were used in the data collection phase of the study. The research is based on a descriptive and relational screening model.In the study, it was found that the school psychological counselors working in the secondary school perceived more mobbing than the employees in the primary school. School psychological counselors with bachelor's degrees were found to have higher perceived mobbing scores than those with master's degrees. Besides it was revealed that school psychological counselors who graduated from the field of guidance and psychological counseling perceived less mobbing than other departments (sociology, philosophy, teaching philosophy group, psychology).In the research, a significant negative correlation was found between the perceived mobbing levels of the school psychological counselors and the levels of emotional intelligence and their professional self-esteem. In addition, it was determined that there was a positive correlation between the emotional intelligence levels of the school psychological counselors and their professional self-esteem. Multiple linear regression analysis was performed to determine whether emotional intelligence and professional self-esteem variables predict the perceived mobbing level of school psychological counselors. As a result of the analysis, it was found that emotional intelligence and professional self-esteem variables were significant predictors of mobbing perceived by school psychological counselors. Together, these two variables explain %12 of the change in perceived mobbing scores.Key Words: School Psychological Counselor, Mobbing, Emotional Intelligence, Professional Self-Esteem