Matematik eğitimi alanında yazılmış lisansüstü tezlerde kullanılan veri toplama araçlarının geliştirme ve uyarlama süreçleri bakımından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 2010-2018 yılları arasında Türkiye'de matematik eğitimi alanında yapılan ve Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Veri Tabanında yer alan lisansüstü tezlerdeki, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uyarlanan ölçek ve testlerin geliştirme ve uyarlama süreçlerine uygunluğunu incelemektir.Araştırmada nitel araştırmalar kapsamında yer alan doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın deseni durum çalışması ile oluşturulmuştur. Çalışma evrenini Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Veri Tabanında yer alan 2010-2018 yılları arasında yayımlanan araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uyarlanan ölçek ve test veri toplama araçlarının kullanıldığı matematik eğitimi alanına ilişkin erişim sağlanılabilen lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Veri toplama aracı olarak Tavşancıl vd.,(2010) tarafından hazırlanan Tez İnceleme Formu bu araştırma için düzenlenerek kullanılmıştır. Tez İnceleme Formu'nda yer alan ölçütlerin karşılanıp karşılanmadığına ilişkin frekans ve yüzde hesaplamaları yapılarak, ölçütlerin ne derece karşılandığına dair yorumlar gerçekleştirilmiştir.İncelenen yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tezlerde araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçek ve testlerin yaklaşık yarısında geliştirme süreçlerinin raporlandığı görülmektedir. Araştırmacılar tarafından geliştirilen ölçeklerde en sık kompozisyon yazılması ve içerik çözümlemesi; araştırmacılar tarafından geliştirilen testlerde ise aynı ya da benzer araçların incelenmesi ve psikometrik özelliklerin belirlenmesi adımlarına ilişkin bilgilerin raporlanmadığı belirlenmiştir. Araştırmacılar tarafından uyarlanan ölçeklerin büyük çoğunluğunda uyarlama süreçlerinin eksik olduğu en çok geri çeviri ve dilsel eşdeğerlik çalışmalarına ilişkin yeterince bilgi sunulmadığı görülmektedir. Araştırmaların bir kısmında araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uyarlanan ölçek ve testlerin geliştirme ve uyarlama süreçlerine ilişkin herhangi bir bilginin sunulmadığı görülmektedir. İncelenen yüksek lisans ve doktora düzeyindeki tezlerde ölçek, anket ve test kavramlarının birbirinin yerine kullanıldığı ve dolaylı olarak ölçme araçlarına uygun olmayan güvenirlik ve geçerlik belirleme yöntemlerinin kullanıldığı görülmektedir. Lisansüstü tezlerde kullanılan ölçek ve testlerin yapısına uygun olmayan isimlendirme ve istatiksel hesaplamalar yapıldığı raporlanmıştır. Ayrıca araştırmacılar tarafından geliştirilen ve uyarlanan ölçeklerin büyük çoğunluğunda güvenirlik kanıtlarının Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı, geçerlik kanıtlarının uzman görüşü ile sınırlandırıldığı belirlenmiştir.

The purpose of current study is to analyse by researchers developed and adapted to the scale and test development is congruent with the adaptation process which were used to post graduate theses published between the years 2010-2018 in the field of mathematics education in Turkey and The Council of Higher Education National Thesis Data Base. The document review included in qualitative research was used in the study. The pattern of the study was formed by case study. The universe of the research consists of graduate theses that can be accessed in the field of mathematics education using scale and test data collection tools developed and adapted by researchers published in The Council of Higher Education's Theses Database and published between 2010 and 2018. In the study, no sampling method was used. As a means of data collection, Thesis Evaluation Form that was prepared by Tavşancıl et al.(2010), was customized and used for this research. Requency and percentage calculations were made on whether the criteria in the Thesis Evaluation Form were met or not, and comments were made on the extent to which the criteria were met. It was ascertained that development processes are reported in nearly half of the scales and tests developed by the researchers in the studies at the master and doctorate level thesis. It was ascertained that most of the scales development by the research lack of information about writing essay and content analysis; it was determined that the information about the steps of examining the same or similar tools was not reported in the tests developed by the researchers. It was also ascertained that most of the scales adapted by the researcher are lack of adaptation processes and there is not enough information about the linguistic equivalence studies at master and doctoral levels. In some of the studies, it is seen that there is no information about the development ve adaptation process of the scales and tests developed ve adapted by the researchers.It was ascertained that analysed theses were identified to be the confusing the concepts of scale, survey and test and depending on this the usage of imcompetible reliability and validity determination methods for the measurement instruments. It was reported that the naming and statistical calculations which are not suitable for the structure of the scales and tests used in the gruduate thesis. In addition, Cronbach Alpha reliability coefficient of reliability evidence and validity evidence were limited with expert opinion in most of the scales developed and adapted by researchers.