99 numaralı mühimme defteri transkripsiyonu ve değerlendirmesi(1-90)

Abstract

Divan-i hümayun kayıtlarının tutulduğu defterlere Mühimme Defterleri denilmektedir. Divan-ı hümayun toplantılarının kaydedildiği defterlerden biri olan Mühimme defterleri siyasi, sosyal ve askeri tarih gibi birçok konuda temel kaynak olma vasfını taşırlar. Mühimme Defterleri; Dîvân-ı Hümâyûn'da görüşülüp alınan kararların önemli olanları için yazılan fermân ve nâmelerin kaydedilmeleriyle ortaya çıkmış bir defter serisidir. Bu defterler, dîvândan çıkan karaların bir sûretinin kaydedildiği defterler olmaları açısından tarih araştırmaları için çok önemli kaynaklardır. Çünkü devletin idârî ve askeri organlarının yapısı, siyâsî konumu, içtimâî ve iktisâdî yansımaları bu defterlerde görülebilmektedir. 99 No'lu Mühimme Defterinin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi (1-90 ) başlığını taşıyan yüksek lisans tezi, II. Süleyman'nın saltanatı (1687-1691) yılları içinde yer alan,1688-1689 yıllarında tutulmuş olan Mühimme defterinin, transkripsiyonu, değerlendirilmesi ve tasnifini ihtiva etmektedir. Defter; 1688-1689 Osmanlı Tarihinin genel profiline uygun olarak, Belgrad, Vidin, Avlonya gibi Balkanlarda yüzyıl içinde Avusturya ile mücadeleye sebeb olan beldelerin, savunulması, bu savunmalar için gerekli olan mühimmat ve askerin tedariki, bunlarla ilgili, Osmanlının kendi kuvvetlerine, ya da ona tâbi olan Erdel kralı, Eflak voyvodası, Boğdan voyvodası ve Kırım hanlarına gönderilen hükümleri içermektedir. Buna ek olarak bu dönemde oldukça yaygın olan eşkıyalık faaliyetleri devlet görevlilerinin müsbet ya da menfî çeşitli faaliyetleri, kilise tamirleri, halkın korunması, görev tevcîhi, asker kaçakları ve halka yaptıkları zulümler vs. gibi birçok konu defterde bulunmaktadır.Anahtar kelimeler: Mühimme, Mühimme Defterleri, Divân-ı Hümâyûn, Eşkıyalık

The notebooks in which the registraions of Divan-i Hümayun are recorded are called Mühimme Notebooks. The Mühimme registers that list among the primary registers in which the rulings of the imperial council was recorded, serve as a basic source in political, social, and military matters of the Ottoman Empire. Muhimme registers are the register series which include fermân s and nāmes that are the records of some of the important decisions of the Dîvân-ı Hümâyûn and state letters written to other countries. Since they are one of the copies of the decisions of the Dîvân, they are very important sources for historical studies. Because the information about the administrative and military structure of the state and political, economic and social circumstances of the era can be found in muhimme registers. The master thesis entitled 'Transcription and Evaluation of Mühimme RegisterNo.99 comprises of transcription, evaluation and classification of mühimme register whichhad been kept between the dates of 1688 and 1689 under the rule of Suleiman the Second(1687-1691). Inaccordance with the general profile of Otoman History between 1688 and 1689, the register contains provisions which had been sent to Ottomans own forces, or subjected authorities of sultanate such as King of Ardeal, Voivode of Wallachia, Voivode of Moldovei and Khans of Crimean for defending of critical regions of Balkans like Belgrade, Vidin and Vlore where always been struggle points between Ottomans and Austrians, and supplying of required soldiers and ammunitions. In addition to provisions, the register also contains so many information about banditry which prevail among in that period, officials affirmative or negative kinds of various acts, reparations of churches, public security, entrusted tasks, deserters and their harms to public, etc.Keywords: Mühimme, Mühimme Registers, Counsil of State, Navy, Banditry.