6306 sayılı kanun kapsamında yapılan kentsel dönüşüm uygulamalarında süreç yönetimi; İstanbul - Esenler örneği

Abstract

Ülkemizde Cumhuriyet Döneminde başlayan kentleşme hareketleri, 1950'lerde tarımda makineleşmeye bağlı olarak işgücü talebinin azalmasıyla bu sektörde yer alan işgücünün köyden kente doğru göçünü tetiklemiştir. Altyapısı bu derece büyük bir nüfus artışı için hazır bulunmayan büyük kentlerde, göçün sonucu olarak konut sorunu ortaya çıkarmıştır. Bu da, kente göçen ailelerin kendi konut sorunlarını kendi başlarına çözmeleri gibi bir durumu beraberinde getirmiştir. Köyden kente göçen insanların barınma ihtiyaçları karşısında merkezi ve yerel yönetimler yeterli olamamış, göçenler tarafından özgün bir çözümleme olan gecekondu anlayışı benimsenmiştir. Böylece imar planlarından uzak, donatı alanlarına sahip olmayan, deprem riskini göz ardı eden, sosyo-kültürel gereksinimlere yanıt verecek yeterlilikte olmayan, yalnızca barınma ihtiyacını karşılamaya yönelik konut alanları ortaya çıkmıştır. 17 Ağustos 1999 ve 23 Ekim 2011 depremleri sonrasında, planlama ve yapılaşma koşullarında deprem unsurunun da göz önünde bulundurulması ile birlikte, kentsel yenileme, ya da kentsel dönüşüm, kaçınılmaz bir gereklilik halini almıştır. 2012 yılında düzenlenen `6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun` un yürürlüğe girmesiyle birlikte yapılan kentsel yenileme/dönüşüm uygulamaları bu kanunla yapılmaya başlamıştır. Ancak kentsel dönüşüm faaliyetinin başından sonuna kadar her aşaması için uygulanabilir eylemler dizisi ve bu eylemlerin birbiriyle olan ilişki ağının kurulduğu süreç yönetimine dair eksiklik vardır. Bu çalışma kapsamında, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un uygulanmasında katılımcı ve uzlaşmacı prensiplerin yanı sıra kaynakların ve zamanın verimli kullanılmasını ön gören, İstanbul ili, Esenler İlçesi, Çiftehavuzlar Mahallesi projesi ele alınarak öneri süreç yönetim modeli geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kentsel Dönüşüm, 6306 sayılı kanun, Süreç Yönetimi, Esenler

Urbanization movements that started in the Republican Period in Turkey triggered the migration of the labor force working in this sector to the city in 1950s due to the decrease in labor demand due to mechanization in agriculture. In big cities which are not ready for such a large population increase, the housing problem has arisen due to migration and this situation has led to the migrants to solve their own housing problems by themselves.In the face of the housing needs of people migrating from villages to cities, the central and local administrations could not be sufficient and the shanty house concept which was a unique analysis was adopted by the migrants. Thus, housing areas that are far from zoning plans, which do not have reinforcement areas, ignore the risk of earthquakes, are not capable of responding to social and cultural needs, have been formed for housing needs.After the 17 August 1999 and 23 October 2011 earthquakes, urban renewal / transformation has become an inevitable necessity with the consideration of earthquake factor in planning and construction conditions. With the enactment of `the Law No. 6306 on Transformation of Disaster Risk Areas` in 2012, urban renewal / transformation practices started to be implemented with this law. However, there is a lack of a set of actions that can be implemented at every stage of the urban regeneration activity and the process management in which the network of relationships of these actions is established.In this study, the suggestion process management model was developed by considering the participatory and conciliatory principles as well as the efficient use of resources and time, in the Esenler District of Istanbul City, Çiftehavuzlar Neighborhood project in the implementation of the Law No. 6306 on the Transformation of Disaster Risk Areas. Keywords: Urban transformation, Law No. 6306, Süreç Yönetimi, Esenler