Alerjik rinit tedavisinde kullanılan bazı ilaçların iyonlaşma sabitlerinin sıvı kromatografik yöntem ile tayini

Abstract

Günümüzde en sık görülen sorunların başında alerji ve neden olduğu hastalıklar gelmektedir. Alerjik rinit de bir alerji çeşidi olup normalde zararsız olan maddelere karşı bağışıklık sisteminin farklı ve aşırı tepki göstermesi olarak tanımlanır. Çocuklarda; dikkat eksikliği, sınav başarısızlığı, konsantrasyon eksikliği ve özgüvende azalmaya sebep olabilir. Yetişkinlerde ise depresyon, anksiyete, iş üretkenliğinde azalma ve bunların neticesinde yaşamkalitesinde düşme görülebilir. Alerjik rinitin tedavisinde öncelikle alerjenlerden kaçınma ve ilaç tedavisi kullanılır. İlaç olarak daha çok alerjenin etkisini azaltan antihistaminikler kullanılır. Bu sebeple son yıllarda bu ilaçların çözünürlük, biyolojik aktivite, absorpsiyon, lipofilik etkileri ve iyonlaşma sabitleri gibi fizikokimyasal parametreleri, yan etkileri ve ilaç etkileşimleri daha kapsamlı araştırılmaktadır. İyonlaşma sabiti (pK a ) bir molekülün iyonlaşmış ve iyonlaşmamış formlarının birbirine eşit olduğu pH değeridir. pK a değeri ilaç absorbsiyonunu etkiler. İlaçların çoğu suda az çözünen moleküller olduğu için iyonlaşma sabitlerinin tayinlerinde su-organikçözücü ikili karışımları kullanılır. Bu tez çalışmasında antihistaminik ilaçlardan Loratadin ve Desloratadin'in su-asetonitril çözücü karışımında iyonlaşma sabiti değerleri HPLC yöntemiyle tayin edilmiştir. Non lineer regresyon programı (NLREG) kullanılarak elde edilen pK a değerlerinden Mol kesri-pK a yöntemi ve Yasuda-Shedlovsky ekstrapolasyon yöntemiyle sudaki pK a değerlerine geçilmiştir. Elde edilen verilerin bilgisayar programı ile hesaplanan verilerle uyum içerisinde olduğu gözlenmiştir.Anahtar kelimeler: İyonlaşma sabiti, Sıvı Kromatografik Yöntem, Alerjik Rinit

Allergies and diseases are the most common problems these days. Allergic rhinitis is also a type of allergy and is characterized by different and overreaction of the immune system against normally harmless substances. In children; attention deficit, exam failure, lack of concentration and self-confidence may lead to a decrease. In adults, depression, anxiety, and decrease in work productivity may result in a decrease in quality of life. In the treatment of allergic rhinitis, primarily allergens and drug treatment are used. Antihistamines are used to reduce the effect of allergens. Therefore, physicochemical parameters, side effects and drug interactions such as solubility, biological activity, absorption, lipophilic effects and ionization constants of these drugs have been investigated in recent years. The ionization constant (pK a ) is the pH at which the ionized and non-ionized forms of a molecule are equal to each other. pK a value affects the drug absorption. Because most of the drugs are insoluble in water, water-organic solvent binary mixtures are used in the determination of ionization constants. In this thesis, ionisation constant values of loratadine and desloratadine in water-acetonitrile solvent mixture of antihistaminicdrugs were determined by HPLC method. The pK a values obtained by using nonlinear regression program (NLREG) were changed to pK a values in water by means of Mole fraction-pK a method and Yasuda-Shedlovsky extrapolation method. It was observed that the data obtained were in harmony with the data calculated by the computer program.Keywords: Ionization constant, Liquid Chromatography Method, Allergic Rhinitis