Harf inkılâbı ve günümüze yansımaları

Abstract

Osmanlı Devleti'nin tarih sahnesinden çekilmesi ve yerini Türkiye Cumhuriyeti'ne bırakması normal bir devir teslim şeklinde olmamıştır. Tanzimat'tan beri devletin bekası için yapılan tartışmalarda ileri sürülen görüşlerden ne Osmanlıcılık ne de İslâm Birliği istenilen başarıyı sağlayabilmiştir. Kurtuluşu Batı medeniyetini bütünüyle alma ve bir ulus devlet inşa etme fikrinde arayanlar ise Millî Mücadeleden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde iktidar olmuşlardır. Genç Cumhuriyet, hedefine koyduğu Batı medeniyet ailesinin bir ferdi olma yolunda eşine nadir rastlanan inkılâplar yapmıştır. Siyasi ve idari sistemden hukuk sistemine, eğitim sisteminden alfabeye, sosyo-kültürel yapıdan iktisadi yapıya, ölçü ve tartıdan kılık kıyafete kadar tüm alanlarda köklü değişimlere gidilmiştir. Bu çalışmaya konu olan Harf İnkılabı belki de yapılan değişimlerin toplumsal etki bakımından en önde gelenlerinden birisidir. Zira tarihte yapılan büyük devrimlerde pek çok alana müdahale edildiği halde hiçbirisinde alfabe değişimine gidilmemiştir. Türkiye'de gerçekleştirilen Harf İnkılabı sadece Osmanlıcadan Latin alfabesine geçişle kalmamış, dilde sadeleşme hareketi ile Türkçeye giren Arapça ve Farsça kelimeler de atılmıştır. Bunun sonucunda Harf İnkılabından günümüze kadar geçen yaklaşık bir asırlık sürede nesiller arasındaki iletişim kopma noktasına gelmiş, kelime dağarcığındaki daralma Batı menşeli kelimelerle doldurulmaya başlanmış, bunun sonucunda da bir kültürel yozlaşma ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada Harf İnkılabı ve inkılabın siyasi ve sosyal hayatımıza etkileri incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Harf İnkılâbı; Dil Devrimi; Osmanlıca; Latin Alfabesi; Öztürkçe.

The withdrawal of the Ottoman Empire from the stage of history and leave its location to the Republic of Turkey did not occur as a normal handover ceremony. Since the Tanzimat, neither the Ottomanism nor the Islamic Union of the arguments for the survival of the state had been able to achieve the desired success in the arguments for the survival of the state. Those seeking liberation in the idea of fully embracing Western civilization and building a nation-state had been in power in Turkey republic after the Turkish National Struggle for Independence. The Young Republic had made rare revolutions on its way to becoming a member of the Western civilization family that it set its main goal. From the political and administrative system to the legal system, from the education system to the alphabet, from the socio-cultural structure to the economic structure, from the measure and the scale to the costume, radical changes had been made in all areas.The Alphabet Revolution, which is the subject matter of this study, was perhaps one of the leading changes in terms of social impact. Because in many well-known revolutions made in history, many fields were intervened but none of them changed alphabet. The Alphabet Revolution was not only a transition from Ottoman alphabet to Latin alphabet. In addition, Arabic and Persian words entered into Turkish were also discarded through the language simplification movement. As a result, the communication between generations has come to a breaking point in approximately one century since the Revolution and the constriction of the vocabulary has been attempted to be compensated by using Western words. To sum up, a cultural degeneration has emerged. In this study, the effects of Turkish Alphabet Revolution on Turkish political and social life will be examined in detail.Key Words: Alphabet Revolutions; Language Revolution; Ottoman; The Latin Alphabet; Pure Turkish.