Mesîhî Dîvânı`nda Türkçe İlk Elli Gazelin şerhi

Abstract

Yaptığımız bu çalışma, 15. yüzyılın sonu ve 16. yüzyılın başında yaşamış Mesîhî'nin Dîvân'ındaki Türkçe ilk elli gazelinin şerhinden oluşmaktadır. Çalışmamız, Mesîhî'nin gazellerinin anlaşılabilmesi ve hak ettiği değere erişmesini sağlaması yönünden önem arz etmektedir. Çalışmamızın ilk bölümünde Mesîhî'in hayatı ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiş, eserleri tanıtılmıştır. İkinci bölüm, Mesîhî'nin elli adet Türkçe gazelinin şerhinden oluşmaktadır. Gazel şerh ederken klasik Türk edebiyatını, günümüz insanına anlatmayı hedefledik. Bu sebeple Dîvân'da yer alan gazelleri beyit beyit incelemeyi esas aldık. Sözcüklerin anlamından yola çıkarak beyitleri günümüz Türkçesi ile nesre çevirdik. Sonrasında ise açıklamasına geçtik. Sözcüklerin klasik Türk şiirindeki kullanım alanlarını, mecazî, tasavvufî anlamlarını ve klasik Türk edebiyatının genel mazmunlarını açıkladık. Bu anlamlardan hareketle Mesîhî'nin gazelleri açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca her beyit sonunda mümkün mertebe edebî sanatlar izah edilmiştir. Çalışmamızda faydalandığımız eserler kaynakça kısmında belirtilerek teze son verilmiştir.

The study, we have made consists of the explanation of the first fifty Turkish ghazals in the Divan of Mesihi who lived in the late 15th century and early 16th century. In our study the understanding of Mesihi's ghazals and by the aspect of its merits being understood has taken an important place. In the first part of our study, enlightened about Mesihi's life and personal literary; his work was introduced. The second part includes the explanations of the fifty Turkish ghazals of Mesihi. While ghazals had been explaining to the modern people, we aimed to explain classical Turkish literature Therefore we have based analyzing couplet by couplet in the explanation of the ghazals in the Divan. Based on the meaning of the words, we translated couplets into prose in today's Turkish. Then we explained. We explained the usage areas of words in classical Turkish poetry, their metaphorical mystical meanings and general mazmuns of classical literature. According to these meanings Mesihi's ghazals were tried to be explained. Furthermore, at the end of each couplet, literary arts were explained as much as possible. The thesis is ended by stating the works used in our study in the Bibliograpy part.