Türk Hukukunda ücretin korunması

Abstract

İş sözleşmesi taraflarına karşılıklı borçlar yükleyen, yani sinallagmatik sözleşme tiplerindendir. İşçi bu sözleşme ile emek veya işgücünü işverenin otoritesi altına sokmayı taahhüt etmiştir. İşçinin emeğinin işverene tahsisi ile de işverene bağımlı hale geleceği şüphesizdir. İşçinin iş gücü veya emeğini işverene sunarak ona bağımlı hale gelmesindeki tek menfaati ise işverenden olan ücret alacağıdır. Anılan nedenle iş sözleşmesinin de bütün sinallagmatik sözleşme tipleri gibi, taraflar arasındaki asli edimlerin dengelenmesi esasına dayanması bir zorunluluktur. Ücret, işverenin iş sözleşmesine ilişkin en önemli borcu, işçinin de bu sözleşmeye dayanarak çalışmasının ana nedenini oluşturmaktadır. İşçi için ücret sadece emeğinin değeri ve karşılığı değil bununda ötesinde çoğu halde kendisi ve ailesi için yegâne geçim vasıtasıdır. Bu sebeple işçinin ücret hakkı iş hukukunun doğum anından itibaren uluslararası kuruluşların da gündemine girmiş ve uluslararası belgelerle bu hakkın korunmasına ilişkin çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Böylelikle ücret hakkının korunmasına ilişkin evrensel hukuk normları oluşmuştur.Hukuk sistemimizde de iş sözleşmesinin asli ve en esaslı unsuru olan ücretin korunmasına yönelik olarak başta Anayasa olmak üzere İş Kanunu ve başka kanunlarda çeşitli düzenlemelere yer verilmiştir. Ücretin koruma altına alınması, sosyal bir faktör olmasının ve işçinin geçimi için ekonomik önem arz etmesinin bir sonucudur.Bu çalışmamızda da esas olarak Türk Hukukunda ücret alacağına koruma sağlayan hükümler ışığında işçi ücretinin korunması esası incelenecek, konu ile ilgili olduğu ölçüde bu husustaki uluslararası sözleşmelere değinilecektir. İncelememizde genel olarak ücret kavramı üzerinde kısaca durulduktan sonra ücretin korunmasına yönelik uluslararası düzenlemelerden bahsedilecek daha sonra ise ücretin korunması, ücretin işverenin işlemlerine karşı korunması, üçüncü kişilerin işlemlerine karşı korunması ve nihayet işçinin kendi işlemlerine karşı korunması başlıkları altında incelenecektir. Son olarak ise ücretin korunmasına yönelik cezai düzenlemeler ele alınacaktır.Anahtar Kelimeler: İş Sözleşmesi, Ücret Hakkı, Ücretin Korunması

Labor contract is one of the sinagmallatic contract types, which mutually imposes debts on the parties. Employee undertakes to submit his/her labor or workforce to authority of the employer under this contract. It is certain that the employee shall become dependent on the employer by allocating his/her labor. The only benefit of the employee in submitting his/her labor to the employer and becoming dependent on him is the salary to be paid by the employer. Because of the mentioned reason, it is obligatory for the labor contract to be based on balancing of fundamental performances of the parties, just like all the other sinagmallatic contract types. Salary constitutes the most significant debt of the employer regarding the labor contract and the major reason of the employee to work depending on this contract. For the employee, salary is not only the value and consideration of his/her labor; but also the unique source of living both for him and his family. Therefore, salary right of employees has got into agenda of international organizations since the emergence of labor law and several arrangements have been made in international documents to protect this right. Accordingly, universal legal norms have come into existence with regard to protection of salary right.There are various regulations in Labor Law and other laws, especially the Constitution, dedicated to protection of salary, the primary and fundamental component of the labor contract, in our legal system. Protection of salary is a result of being a social factor and being economically important for living of employees.In this study, protection of employee?s salary will be handled in the light of the provisions that provide protection for salary receivables in Turkish Law and international agreements on this issue will be mentioned to the extent they are concerned in the issue. After briefly mentioning the salary concept in general, international regulations dedicated to protection of salary will be dealt with and then the headlines protection of salary, protection of salary against transactions of employer, against transaction of third parties and against own transactions of employee will be handled. Finally, penalty regulations related to protection of salary will be examined.Key words: Labor Contract, Salary Right, Protection of Salary.