Anayasa değişikliklerinin denetimi çerçevesinde Anayasa Mahkemesi siyaset ilişkisi(Türkiye üzerine bir çözümleme)

Abstract

Tarihsel olarak, anayasaya aykırı normların yapılabileceği gerçeği başka bir değişle, siyasal iktidarlara tanınmış olan iktidar gücünün her zaman kötüye kullanılması durumu, bugünün demokrasi anlayışında ?siyasi iktidarın denetlenmesi? ilkesini ortaya çıkartmıştır. İktidar gücünün kötüye kullanılmasının önlenebilmesi ancak siyasal iktidarın sınırlandırılmasıyla, diğer bir deyişle siyasal iktidarın gücünü aldığı devletin işleyişini düzenleyecek bir hukuk düzeni tarafından denetim altına alınmasıyla mümkün olur. İktidarın sınırlandırılmasında ve özgürlüklerin korunmasında yargı denetimi bu anlamda en etkili teminat müesseselerinden biridir.Siyasal iktidarın sınırlanması, devlet yetkilerinin kullanılması anayasal kurallar çerçevesinde belirlenir. Bu yetkiyi kullanan organların bütün faaliyetlerinin, anayasaya uygun olması zorunludur. Anayasaya uygunluk denetimi yapan Anayasa yargısı, bir yandan çağdaş demokratik yasaların belirlediği temel hak ve özgürlükleri koruyarak siyasal sistemin işleyişine katılır, öte yandan da siyasal iktidarın kötüye kullanılmasının önlenmesi ve hukuka uygunluğun sağlanmasında önem kazanır.Mevcut otoritenin, anayasa ile sınırlanması ve anayasanın uygun gördüğü organlarca yetkilerini paylaşması iktidar-yargı sürtüşmesini de beraberinde getirmektedir. Bu çatışma, Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşundan bu yana artarak devam etmektedir. Türkiye'nin pek çok döneminde, siyasal iktidarın anayasalara ve yargısal denetimlerine tabi olarak kısıtlanmaları, iktidarın anayasa değişikliklerine giderek otoritelerini korumaya yönelik çözüm arayışları içine girmelerine neden olmuştur. Anayasa Mahkemesi, Siyasal sistemin koruyucu ve kollayıcı mekanizması olmasına karşın, verdiği kararlar sistem içinde kırılma etkisi yaratmaktadır.Tezimizde, Anayasa Mahkemesi'nin Anayasa değişiklikleri konusunda yaptığı denetim siyasetle, siyasetin işleyişine yönelik kuram ve ilkelerle ilişkilendirilmiştir. Değişikliklerin anayasada belirtilen usul ve esaslara aykırı yapılması neticesinde gerçekleştirilen denetiminin siyasal ve hukuksal boyutu üzerinde durulup, Anayasa Mahkemesi'nin yasamayı denetleme işlevini, siyasal iktidarı frenleme ve anayasal ilkeleri koruma görevini ne ölçüde yerine getirdiği tartışılmıştır.

Historically, the truth of setting up unconstitutional norms; in other words, the status of always misused political power that is given to ruling parties has caused the principle of ?auditing of political power? in today?s understanding of democracy. Preventing the misuse of political power can only be achieved by restricting this power; in other words, by legal order which will set right the state?s operation from which the political power is encouraged. In restricting the political power and protecting the freedoms judicial control is one of the most efficient assurance establishments.Restriction of the political power and the use of the state power are determined within the frame of constitutional rules. All these operations of the organs which use this authority must be compatibl on e with the constitution. The Constitutional Jurisdiction that makes compliance audit to constitution, one hand joins in the operation of political system by protecting the fundemantal rights and liberties which are determined by the contemporary democratic laws; on the other hand gains importance in providing the adaptation of the law and the preventing of the misuse of the political power.Restriction of the current authority by constitution and sharing of the authorities by organs which constitution approve, bring along the conflict between political power and judiciary. This conflict has been increasingly continuing since the establishment of the constitutional court. In many periods in Turkey, the restriction of political power depending on the judicial review and constitutions has caused the power to go on solution seeking on the protection of authorities by going on a constitutional amendments. Although the Constitutional Court is the protecting and conservative mechanism of the political system, the decisions taken creat a breaking effect.In our thesis, the inspection that Constitution Court make on the constitutional amendments has been associated with politics and the operation of principles and theories. Focusing on political and judiciary extent of the inspection carried into effect that are the result of amendments made against the procedures and principles that are manifested in the constitution, the function of the auditing of legislation by Constitution Court and slowing up the political power and to what extent the duty of protection of constitutional principles is achieved have been argued.