6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu`nda bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluk (Tbk md. 69 - bk md. 58)

Abstract

Bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluk, 6098 sayılı Borçlar Kanunu'nun ise 69. Maddesinde, bir kusursuz sorumluluk olarak düzenlenmektedir. Düzenleme gereği malik, bina veya yapı eserinin yapılışındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden sorumlu tutulmaktadır. Bundan başka, düzenleme intifa ve oturma hakkı sahiplerine de yalnızca bakım eksiklikleri ile sınırlı olacak şekilde sorumluluk yüklemektedir.Karşılaştırmalı olarak İsviçre, Alman, Fransız ve İngiliz hukuk sistemlerine bakıldığında, bazı farklılıkları haiz olmakla beraber, anılan tüm sistemlerde, hukukumuzdaki düzenlemeye benzer kurallara rastlanmaktadır.Bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluğun, hukuki ve ekonomik açıdan etkin bir hukuk kuralı olup, uygulamayı da oldukça meşgul etmektedir. Düzenleme, doktrin açısından da özellikle sorumluluğun niteliği konusundaki tartışmalar bakımından büyük önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında bu tartışmalara ayrıntılarıyla yer verilmektedir.TBK md. 69'da düzenlenen bu sorumluluk, kendine özgü bazı şartları haizdir. Bu şartlar, bir bina veya yapı eserinin varlığı ile bunların yapılışında bozukluk veya bakımında bir eksiklik olmasıdır. Bundan başka, genel olarak haksiz fiil sorumluluğunun şartları olan zarar ve illiyet bağı da sorumluluğun doğması için gerekli olup, kusur aranmamaktadır. Başka deyişle, malik, intifa veya oturma hakkı sahipleri kusursuzluğu ispatla sorumluluktan kurtulamazlar. Sorumluluktan kurtulmak için illiyet bağının kesildiği ispat edilmelidir. Bir sorumsuzluk anlaşmasının olduğu kurguda da, sorumluluktan kurtulmak söz konusu olabilir ancak bu husus oldukça tartışmalıdır.Bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluk sonucunda, malik, intifa veya oturma hakkı sahiplerinin birbirlerine ve zararın doğmasında kusurlu veya kusursuz olarak sorumlu olan diğer kişilere rücu etme olanağı da mevcuttur.Son olarak belirtmek gerekir ki, sorumluluk hukuku amaçlarından biri olan tehlikenin önlenmesi suretiyle zararın meydana gelmesine engel olunması TBK md. 70 ile mümkün hale gelmektedir. Zarar tehlikesi içinde olan herkes, tehlikenin giderilmesini talep edebilmektedir.Anahtar Kelimeler: Tehlike Sorumluluğu, Yararlanma Esası, Kusursuz Sorumluluk, Bina veya Yapı Eseri

Liability for building and structures is settled in Article 69 of the Turkish Code of Obligations. According to this strict liability provision, owner is responsible for both structural defect and lack of maintenance. On the other hand, usufruct and owner of the habitation right are only responsible for lack of maintenance.In comparative law aspect; the dissertation embraced Swiss, German, French and English legal systems. The research of comparative law results indicated that all systems provide the liability for the users and/or possessors of a building or a structure. Furthermore, the economic analysis of the provision illustrate that this provision secures the efficient act of the parties.This liability has special conditions such as a structural defect in a building or structure. Besides, the liability requires other general tort law restrictions such as damage and causal connection. On the other hand, this liability does not based on fault. Thus, implied indemnities have right to recourse to each other and also to the others who are reliable on the damage such as lessee.Finally Article 70 of Turkish Code of Obligations settled the cautions in case of there are only danger of arising the damage but not the damage itself.Keywords: Hazard Liability, Principle of Benefit, Strict Liability, Building and Structure