The relationship between macroeconomic variables and stock returns. Case study on İstanbul Stock Exchange sector indicies`returns

Abstract

Bu çalışmanın amacı, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören sektörlere ait getiriler ile makroekonomik değişkenler arasındaki etkileşimi Vektör Otoregresif (Vector Autoregressive, VAR) modeller yardımıyla analiz etmektir. Bu noktada özel olarak ise makro ekonomik değişkenlerin sektörel getiriler üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Çalışmanın amacı doğrultusunda belirlenen sektörler, Bankacılık, Elektrik, Gıda, Holding, Kimya, Hizmetler ve Metal Sanayi sektörleridir.Çalışmada getiri değişkeni olarak adı geçen sektörlere ait ?Getiri Endeksleri? kullanılmıştır. Makroekonomik değişkenler olarak ise Para Arzı (M2), Tüketici Fiyat Endeksi (CPI), Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi, İhracatın İthalatı Karşılama Oranı, Sanayi Üretim Endeksi, Faiz Oranı, Altın Fiyatı ve Ham Petrol Fiyatı değişkenleri kullanılmıştır.Analizde değişkenlere ait verilere farklı kaynaklardan ulaşılmıştır. Sektörlere ait getiri endekslerine ait veriler İMKB'den, Reel Efektif Döviz Kuru Endeksine, İhracatın İthalatı Karşılama oranı ve altın fiyatı değişkenlerine ait veriler ise Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının Elektronik Veri Dağıtım Sitesinden elde edilmiştir. Para arzı, Tüketici fiyat endeksi ve sanayi üretim endeksi verilerine IMF'nin International Financial Statistics sitesinden ulaşılmıştır. Son olarak ham petrol fiyatı değişkenin verilerine ise DPT'nin Temel Ekonomik Göstergeler isimli yayınlarından ulaşılmıştır.Analiz dönemi olarak 2000 yılının Ağustos ayından 2010 yılının Ağustos ayına kadar olan dönem ele alınmıştır ve buna göre toplam gözlem sayısı 121 olarak belirlenmiştir. Değişkenler arasındaki uyumu sağlamak amacıyla tüm değişkenler ?oran değişkenler? olarak ele alınmış faiz oranı, enflasyon oranı, ihracatın ithalatı karşılama oranı dışında kalan tüm değişkenlerin artış oranları hesaplanarak analize dâhil edilmişlerdir.Çalışmada sektör getirileri ile makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin yanı sıra İMKB-100 Endeksinin getirisi ile makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişki de incelenmiştir. Ampirik analizde Vektör Otoregresif modeller kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki Etki-Tepki (Impulse-Response) fonksiyonları yardımıyla incelenmiştir. Ayrıca değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri de araştırılmıştır.Anahtar Kelimeler: Hisse Senedi Getirileri, Makroekonomik Faktör Modelleri, Makro ekonomik Değişkenler

The purpose of this study is to analyze the interaction between the returns of sectors dealt in the Istanbul Stock Exchange (ISE) and the macroeconomic variables, by means of Vector Autoregressive (VAR) models. At this point, especially the impact of macroeconomic variables on sectoral returns is examined. The sectors applied for the purpose of this study are Banking Industry, Electricity Industry, Food Industry, Holding Industry, Chemistry Industry, Service Industry and Metal Industry.In the study, ?Return Indexes? of the sectors in question are utilized as the return variable. In terms of macroeconomic variables, Money Supply (M2), Consumer Price Index (CPI), Real Effective Exchange Rate Index, Import-Export Coverage Ratio, Industrial Production Index, Interest Rate, Gold Price and Crude Oil Price are adopted.In the analysis, the data related to the said variables are obtained from various sources. The data related to return indexes of sectors are obtained from ISE, and the data related to Real Effective Exchange Rate Index, Import-Export Coverage Ratio and Gold Price are obtained from the Electronic Data Delivery System of the Central Bank of Turkey. The data related to Money Supply, Consumer Price Index and Industrial Production Index are collected from the website of IMF on the International Financial Statistics. Lastly, the data on the variable of crude oil price are obtained from the publications of State Planning Organization, titled the Main Economic Indicators.The period from August, 2000, to August, 2010 are applied as the term of analysis and 121 surveys are adopted accordingly. In order to maintain the consistency between the variables, all variables are addressed as ?ratio variables?, and increase rates of all variables except interest rate, inflation rate and import-export coverage ratio are calculated and included in the analysis.In the study, the return of ISE-100 Index and the relationship between the macroeconomic variables are also examined in addition to the relationship between sectoral returns and macroeconomic variables. In empirical analysis, Vector Autoregressive models are adopted and relationship between the variables is examined by means of Impulse-Response functions. Also, causality relationships between the variables are examined.Keywords: Stock Returns, Macroeconomic Factor Model,Macroeconomic Variables