Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnaktsutyun) kısa tarihi 1890-1915

Abstract

1890 yılında kurulan Ermeni Devrimci Federasyonu (EDF), Türk-Ermeni ihtilafının baş aktörlerinden biri olmayı halen sürdürmekte olmasına karşın, EDF'nin tarihi üzerine Türk akademisyenlerce yapılmış monografik çalışmalar halen şaşılacak derecede azdır. EDF'nin yayınlanmış arşiv belgelerinden ve Ermenice yazılmış sair kaynaklardan istifade ederek, bu boşluğun giderilmesine dönük mütevazı bir adım atmayı amaçlayan bu tez çalışmasında, Ermeni Devrimci Federasyonu'nun tarihi, örgütün kurulduğu 1890 yılından, Osmanlı Ermenileri hakkında çıkarılan Tehcir Kanunu'nun (Vakt-ı Seferde İcraat-ı Hükûmete Karşı Gelenler İçin Cihet-i Askeriyece İttihaz Olunacak Tedabir Hakkında Kanun-u Muvakkat) uygulamaya geçirildiği 1915 yılına kadar olan tarihi, şu ana başlıklar altında incelenmiştir: `Ermeni Devrimcileri Federasyonu'nun Kuruluşuna Kadar Ermeni Meselesi`, `Ermeni Devrimcileri Federasyonu'nun Kuruluşu`, `EDF'nin İdeolojisi ve Programı`, `EDF'nin Örgütü`, `EDF'nin II. Meşrutiyet'in İlanına Kadarki Eylemleri` ve `EDF – İttihat ve Terakki İlişkileri`.

Armenian Revolutionary Federation (ARF) which was founded in 1890 still continues to be one of the main actors in the Turkish-Armenian controversy. However monographic studies by Turkish academics on the history of the ARF are still surprisingly few in number. In this thesis which aims to be a modest step towards filling this gap by using published archival documents of the ARF as well as other sources written in Armenian language, history of the ARF has been studied from its foundation to the year 1915 in which the Temporary Law of Deportation considering Ottoman Armenians was implemented, under the following main headings: `The Armenian Question Until the Foundation of the Armenian Revolutionary Federation`, `The Foundation of the Armenian Revolutionary Federation`, `The Ideology and Programme of the ARF`, `The Organisation of the ARF`, `Activities of the ARF Until the Proclamation of the Second Constitution` and `ARF - Committee for Union and Progress Relations`.