Karabük ili Safranbolu ilçesinin kelebek (Lepidoptera) türleri

Abstract

Bu çalışma 2013-2014 yılları arasında Karabük ili Safranbolu ilçesinin kelebek (Lepidoptera) türlerini tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Safranbolu ilçesinde daha önce Lepidoptera türlerinin tespiti ile ilgili bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle tarihi güzelliklere sahip bu ilçenin doğa harikası olan kelebek türlerinin tespiti de ayrı bir önem arz etmektedir.Bu çalışma için öncelikle Lepidoptera türleri ile ilgili gerekli tüm literatür taramaları yapılmıştır. Elde edilen bilgiler ışığında arazi çalışmalarına ve örnek toplanmaya başlanmıştır. Toplanan örneklerin preparasyon işlemlerinden sonra çeşitli kaynaklardan faydalanılarak teşhisleri yapılmıştır. Ayrıca araziden alınan larvalar laboratuvara getirilerek belli süre sonucunda erginler elde edilmiştir. Yapılan gözlemlerde kelebeklerin ilk çıkış ve son görülme zamanları tespit edilmiştir.Yapılan teşhisler sonucunda Karabük ili Safranbolu ilçesinde 19 familyadan 112 tür tespit edilmiştir. Türlerin familyalara dağılımı ise Hesperiidae (6), Papilionidae (3), Pieridae (13), Lycaenidae (18), Satyridae (15), Nymphalidae (9), Pyralidae (5), Crambidae (5), Geometridae (11), Sphingidae (1), Thaumetopoeidae (1), Arctiidae (5), Noctuidae (14), Lymantriidae (1), Nolidae (3) ve Coleophoridae (1), Lasiocampidae Tortricidae (1) veGlyphipterigidae (1) şeklindedir.Safranbolu ilçesinde yakalanan Polyommatus thersites, Meliteae didyma, Iphiclides podalirius koruma altına alınan türler içerisindedir. Ayrıca Zerynthia caucasica neslinin doğada tükenme riski yüksektir. Ormancılık açısından Thaumetopoea pityocampa, Ematurga atomaria, Autographa gamma, Lymantria dispar, Peribatodes secundaria, Cyclophora annularia, Proteuchloris neriaria, Amphipyra pyramidea, Craniophora ligustri, Nycteola asiatica, Pseudoips prasinana, Dendrolimus pini zararlı türlerdir. Ayrıca mısır bitkisinde zarar yapan Helicoverpa zea, kurutulmuş meyvelerde zarar yapan Plodia interpunctella ve Prunus sp. türleri de zarar yapan Catocala hymenaea türlerinde tespit edilmiştir.Anahtar KelimelerLepidoptera, Safranbolu, Kelebek, Zarar, Fauna.

This study has been prepared with the aim of identifying the Butterfly (Lepidoptera) species of Safranbolu District of Karabük city between the years 2013-2014. There are no studies carried out to identify Lepidoptera species in Safranbolu district beforehand. Therefore, the identification of the butterfly species, which are natural wonders of this district, which has historical beauties, is of quite importance. Firstly, all literature review necessary for Lepidoptera species has been done for this study. In the light of the gathered information, field work and sample gathering started. The identification of the gathered samples was done by making use of a variety of sources, after the preparation process. Besides, adults have been acquired by bringing larvas from land to laboratory. The first and last observed times of butterflies have been identified in the observations done.As a result of the idenfitications, 112 species from 19 families were identified in Safranbolu district of Karabük city. The range of species by families is as such: Hesperiidae (6), Papilionidae (3), Pieridae (13), Lycaenidae (18), Satyridae (15), Nymphalidae (9), Pyralidae (5), Crambidae (5), Geometridae (11), Sphingidae (1), Thaumetopoeidae (1), Arctiidae (5), Noctuidae (14), Lymantriidae (1), Nolidae (3) ve Coleophoridae (1), Lasiocampidae (1), Tortricidae (1) ve Glyphipterigidae (1).Polyommatus thersites, Meliteae didyma, Iphiclides podalirius caught in Safranbolu district are among the species, taken under preservation. Besides, the extinction risk of the Zerynthia caucasica generation is high. In terms of forestry, Tahaumetopoea pityocampa, Ematurga atomaria, Autographa gamma, Lymantria dispar, Peribatodes secundaria, Cyclophora annularia, Proteuchloris neriaria, Amphipyra pyramidea, Craniophora ligustri, Nycteola asiatica, Pseudoips prasinana, Dendrominus pini are harmful species. Moreover, Helicoverpa zea, which harms the corn plant, Plodia interpunctella and Prunus sp., which harm dried fruits, as well as Catocala hymenaea, which is harmful.Key WordsLepidoptera, Safranbolu, Butterfly, Harm, Fauna.