Tarihi ve arkeolojik mirasın sürdürülebilirliği bağlamında kültürel peyzaj koridorlarının planlanması ve tasarımı: Amasra örneği

Abstract

Tarihi ve arkeolojik açıdan zengin eski kent dokuları, kentsel kimlik ve sürdürülebilirlik açısından önemli kültürel miras nitelikleri taşımaktadırlar. Çalışma alanı olarak seçilen ve antik liman kenti olma özelliği taşıyan Amasra, doğal ve kültürel peyzaj değerleri ile bölgesel açıdan önemli bir yerleşim olup, 2013 yılı itibariyle UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde dahil edilmiştir. Bu çalışmada, Amasra Kültürel Peyzaj Koridoru Rehberi ve Yönetim Planı önerisi/stratejileri geliştirilerek Amasra'nın tarihi ve arkeolojik mirasının sürdürülebilirliği bağlamında kentsel gelişimine ve ekonomisine katkı sağlaması hedeflenmiştir. Çalışmada, öncelikle kültürel peyzaj, kentsel kültürel miras, ilgili kavramlar, konularında ulusal ve uluslararası yaklaşımlar ortaya konulmuştur. Araştırma alanının doğal ve kültürel peyzaj özellikleri esas alınarak alandaki mevcut ve potansiyel doğal-kültürel-tarihi Kültürel Peyzaj Koridorları belirlenmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknolojileri yardımıyla Amasra kentine yönelik peyzaj özellikleri değerlendirilerek önerilen Kültürel Peyzaj Koridorları'na ilişkin mekânsal analizler yapılmıştır. Bu koridorlara yönelik uzman değerlendirmesi doğrultusunda koridorların algısı, tercihi ile koridorlara ilişkin sorun ve öneriler saptanmıştır. Sonuçta, Amasra kenti için Kültürel Peyzaj Koridoru bağlamında sürdürülebilir planlama ve tasarım yaklaşımları geliştirilmiştir. Amasra'da tarihi ve arkeolojik mirasın sürdürülebilirliğine yönelik Kültürel Peyzaj Koridoru Rehberi ve Yönetim Planı ortaya konulmuştur.Anahtar KelimelerAmasra, kültürel peyzaj koridoru, kentsel kültürel miras, kültürel peyzaj, tarihi kentsel peyzaj, arkeolojik peyzaj, kentsel sürdürülebilirlik.Bilim Kodu502.13.01

Old urban texture rich in historical and archeological perspective has critical social legacy qualities as far as urban identity and sustainability. Amasra, which is chosen as research area and has the character of being an ancient port city, is an important settlement regarding area with its natural and cultural values. It is aimed to contribute Amasra's urban development and economy in context of its historical and archeological heritage sustainability by creating Amasra Cultural Landscape Corridor Guide and Management Plan proposal/strategies which is on the UNESCO World Heritage Tentative List since 2013. In the thesis; primarily, cultural landscape, urban cultural heritage, related concepts, national and international approaches have been presented. In view of the natural and cultural landscape characters of the research area, the current and potential natural-cultural-historical Cultural Landscape Corridors are determined. By Geographical Information Systems (GIS) and Remote Sensing (UA) technologies, landscape features for the city of Amasra were evaluated and spatial analyzes of the proposed Cultural Landscape Corridors were conducted. In the direction of the expert evaluation, the perception and preferences of corridors, and problems and suggestions related to corridors were determined. As a a result; sustainable planning and design approaches have been developed for the Amasra city in the context of the Cultural Landscape Corridor. The Cultural Landscape Corridor Guide and Management Plan for the sustainability of the historical and archaeological heritage have been set forth in Amasra.Key WordsAmasra, cultural landscape corridor, urban cultural heritage, cultural landscape, historical urban landscape, archeological landscape, urban sustainability.Science Code502.13.01