Amasra kenti örneğinde tarihi peyzaj karakteri değerlendirmesi

Abstract

Tarihi peyzaj karakteri değerlendirmesi kültürel miras alanlarının yönetilmesinde ve korumaplanlamasında etkin bir yaklaşım olarak görülmektedir. Aynı zamanda tarihi peyzajlarıanlamanın ve yorumlamanın en önemli aracı olan tarihi peyzaj karakter değerlendirmesiAvrupa Peyzaj Sözleşmesi ile birlikte ülkemizin gündemine giren Peyzaj Karakteri Analizitekniğinden tarihi ve arkeolojik boyutu detaylandırması açısından farklılık göstermektedir.Bu özelliği nedeniyle farklı kültürlere ev sahipliği yapan ülkemizde miras alanlarının vetarihi çevrenin yönetilmesinde etkin bir yöntem olabileceği düşünülmektedir. Bugereklilikten hareketle bu yöntem turizm ve yapılaşma baskısı altında kalan ve tarihidokusunu tamamen kaybetme riskiyle karşı karşıya olan Amasra kentinde uygulanmıştır.Çalışmada literatür taramaları, sözlü tarih/öznel haritalama ve fotoğraf analizi tekniklerikullanılarak Amasra'nın zaman derinliği, tarihi peyzaj karakterleri ve tarihi peyzaj karakterbileşenleri ortaya çıkartılmıştır. 1920-1960 ve 2016-2018 yılına ait iki farklı mekânsalkullanım haritası oluşturulmuş ve bu dönemlere ait mekânsal değişimler gösterilmiştir.Ziyaretçilerin internet ortamında paylaştığı 143 fotoğraf QGIS programı yardımıyla GPSkonumlarına göre takip edilerek ziyaretçi izleri belirlenmiş ve bu izler günümüz algısınıaçığa çıkartmak için görünür durumda olan somut kültürel miras alanlarıylakarşılaştırılmıştır.

Historical landscape character assessment is considered as an effective approach in themanagement of cultural heritage sites and conservation planning. The historical landscapecharacter assessment, which is also the most important tool for understanding andinterpreting historical landscapes, differs from the Landscape Character Analysis technique,which has entered our country's agenda with the European Landscape Convention, in termsof detailing the historical and archaeological aspects. Due to this feature, it is considered asan effective method in managing heritage sites and historic environment in our country thathosts different cultures. Starting from this necessity, this method was applied in the city ofAmasra that is under the pressure of tourism and housing and that faces the risk of losing itshistorical texture completely. In the study, the time depth, historical landscape charactersand historical landscape character components of the city of Amasra were revealed usingliterature review, oral history/subjective mapping and photo analysis techniques. Twodifferent spatial maps from the years of 1920-1960 and 2016-2018 were created and thespatial changes of these periods were shown. 143 photos shared by the visitors on the internetwere traced according to their GPS locations with the help of QGIS program thus, the tracesof the visitors were determined and those traces were compared with the visible tangiblecultural heritage sites in order to reveal the current perception.