Eğitim programlarının uygulanmasında okul yöneticilerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin yönetici görüşleri

Abstract

Eğitim programları ile ilgili literatür incelendiğinde, programın uygulanması ve etkililiğinin sorumluluğunun çoğunlukla öğretmene verildiği görülmektedir. Ancak eğitim programlarının geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde yöneticilerin de önemli sorumlulukları vardır. Yöneticilerin bu süreçleri yerine getirmesinde kendilerinin farkındalık düzeyleri önemlidir. Bu doğrultuda bu çalışmada eğitim programlarının uygulanmasında okul yöneticilerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin yönetici görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada nicel-nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı `karma` yöntemin `açımlayıcı sıralı` deseni kullanılmıştır. Bu sayede bulguları güçlendirmek, tutarlı hale getirmek, daha gerçekçi verilere ulaşarak araştırmanın genellenebilirliğini arttırmak ve tek yöntemin kullanılmasının getirdiği sınırlılıklarından kurtulmak amaçlanmıştır. Araştırmanın nicel kısmında `tarama` modeli kullanılırken, nitel kısmında `durum çalışması` deseni kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda örnekleme gidilmemiş 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında Bartın il ve ilçelerindeki tüm ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcıları araştırmaya dâhil edilmiş olup evreni oluşturan 243 yöneticinin 213'ünden dönüt alınmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden `Maksimum çeşitlilik örneklemesi` kullanılarak farklı okulların farklı yönetim kademelerindeki yöneticilerden altı müdür, iki müdür başyardımcısı, dokuz müdür yardımcısı seçilerek araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak, üç bölümden oluşan `anket` kullanılırken, nitel bölümünde yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan `görüşme` tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde ise nicel veriler için SPSS 16,0 istatistik programı kullanılırken, Nitel verilerin analizinde `içerik analizi` yapılmış ve `NVİVO 8` kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yöneticiler, okullarındaki en önemli sorumluluk alanlarının eğitim öğretim olduğunu belirtmelerine rağmen, programlarının uygulanma süreçlerine kısmen katıldıklarını, bu süreçlere katılımlarını engelleyen ana unsurun da bürokratik işlerin fazlalığı olduğunu söylemişlerdir. Diğer taraftan yöneticiler, eğitim programlarının uygulanmasındaki en büyük sorumluluğu da öğretmenlerde görmektedir. Okul yöneticilerinin eğitim programlarının uygulanması süreçlerindeki görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi öncelikle programların yapı, içerik ve süreçlerini bilmeleri ile mümkündür. Bu nedenle tüm yöneticilerin, eğitim programları konusunda üniversitelerle işbirliğine giderek gerekli eğitimleri almaları gerekmektedir.

When the literature about the curriculum is analysed, it is seen that the responsibility for the application and efficiency of the curriculum is mostly on teachers. However, school administrators also have significant responsibilities for the development, application and evaluation of the curriculum. The awareness level of administrators is very important during the implementation of the process. Accordingly, in this study, the aim is to determine the school administrators' opinions about the tasks and responsibilities of school administrators in the application of the curricula.In the study, explanatory design of mixed (quantitative – qualitative) research method was used. The major aims of doing so were to strengthen the findings, make them coherent, enhance generalizability level of the study by reaching more realistic data and avoid the restrictions caused by the use of only one method. Survey model was used in the quantitative part of the study, Case Study pattern was used in the qualitative part. However, in the quantitative part of the study, sampling method was not used; instead, all school principals and vice principals working in Bartın Province during the 2014-2015 education year were included in the study and 213 feedbacks were obtained out of 243 school directors. On the other hand, in the qualitative part of the study, six principals, two first vice principals and nine vice principals were selected from different schools by using maximum variation sampling method, which is one of the purposeful sampling methods. Besides, in the quantitative part of the study, a questionnaire with three subsections was used as a data collection tool while in the qualitative part, interview method with semi-structured questions was used. During the analysis of the data, SPSS 16,0 statistics programme was used for quantitative data, whereas, content analysis was made and NVİVO 8 was used for qualitative data.According to the results of the research, school administrators have stated that although their most significant responsibility is the application of curriculum and instructional programme, they can hardly take part in the application process of curricula mainly because of too much bureaucratic works. On the other hand, school administrators believe that teachers have the biggest responsibility for the application of curriculum and instructional programme. For the school administrators to perform their duties and responsibilities, primarily they must know the structure, content and process of the curricula. Therefore, all the school administrators should receive necessary education about curriculum in cooperation with universities.