Erken dönem Osmanlıda Bektaşiliğin gelişimi: Yunanistan`da Bektaşi tekkeleri

Abstract

Osmanlı Devleti'nin XIV. Yüzyılın başında tarih sahnesine çıkması şüphesiz dünya tarihini başka bir yöne taşımıştır. Bir uç beyliğinden imparatorluk olma sürecini hızlandıran birçok etkenden birisi de devletin kuruluş aşamasında bünyesinde barındırdığı dinsel temayüllere olan yaklaşımıdır. XIII. yüzyılın başından itibaren bütün Anadolu'yu ve Balkanlar'ı etkileyen Bektaşilik devletin imparatorluk yoluna giden adımlarını hızlandırmıştır. Bektaşilik, Rumeli'de fethedilen yeni coğrafyalarda etkili olmuş, kurulan tekke ve zâviyelerle Osmanlı iskânının kalıcı olmasını sağlamıştır. Özellikle Edirne'nin fethinden sonra içinde barındırdığı heteredoks dervişler aracılığıyla Rumeli sadece kılıç yoluyla değil, düşünce dünyasında da fethedilmiştir. Tekke, zâviye ve Bektaşi dervişleri ile devletin erken döneminde başlayan ilişkisi olumlu yönde ilerlemiş, bu ilişki özellikle orduda ve diğer sosyal kurumlarda kendini göstermiştir. Erken dönemdeki Bektaşilerle Osmanlı Devleti arasındaki ilişki devletin 14 ve 15. yüzyıllarda dinsel yaklaşımını öğrenmemize ışık tutmuştur.

The appearance of the Ottoman State on history stage at the beginning of XIV. century has undoubtedly brought world history to another direction. One of the many influences that accelerated the period of becoming an empire from an end principality is the approach of the state to the religious tendencies it contains in it's establishment phase. Bektashism, which has affected all Anatolia and the Balkans from the beginning of the 13th century, has accelerated the steps of the state towards the empire.Bektashism was influential in the new geographies conquered in Rumelia and establishing dervish lodges and zawiyas, made it possible for the Ottoman settlement to be permanent. Especially after the conquest of Edirne, through the heteredoks dervishes which he had inhabited, Rumeli was conquered not only through the sword but also in the world of thought. The relationship between dervish lodges, zawiyas, Bektashi dervishes and the state in the early period has progressed positively. This relationship was seen especially in the army and other social institutions.The relationship between the early Bektashis and the Ottoman State shed light on our learning of the religious approach of the state during the 14th and 15th centuries.