Modern dönemde İslam dünyası`nda yönetim tartışmaları çerçevesinde İslam ve demokrasi ilişkisi

Abstract

Demokrasi, insanlık için en uygun ve en ideal yönetim biçimi olarak değerlendirilse de din ve siyaset ilişkisi söz konusu olduğunda konu daha farklı bir hal almaktadır. Dini değerlerin belli bir perspektiften yorumlanması durumunda, bu değerlerle demokrasi değerleri arasında görülebilen uyumsuzluk, Müslüman ülkelerin devlet yönetimi anlayışlarını da farklı şekilde yönlendirmektedir. İslam ile demokrasi arasında da bu şekilde sorunlu sayılabilecek bir ilişki söz konusudur. Tezin içerisinde, araştırmalar ekseninde ortaya konmaya çalışılan görüş, İslam ile demokrasi arasında özellikle devlet yönetimi söz konusu olduğunda, daha ilk bakışta fark edilebilecek bir uyumsuzluk gözlendiği yönündedir. Bu görüşün, İslam-demokrasi uyumunu destekleyen görüşlere karşı savunulması açısından ise konuya dair önemli araştırmaları bulunan isimlerin değerlendirmelerine, birer dayanak olarak yer verilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, kavramsal ve pratik olarak demokrasinin içermiş olduğu nitelikler ele alınmaktadır. İkinci bölümde, İslam dünyasında siyasi yönetim anlayışının boyutları, çeşitli tarihsel dönemler dahilinde değerlendirilmektedir. Çalışmanın son bölümünde ise İslam ve demokrasi ilişkisine dair farklı kesimlerin görüşleri, temel dayanakları dahilinde değerlendirilmektedir.

Although democracy is considered as the most convenient and ideal form of government for humanity, the subject becomes more complex when it comes to the relation between religion and politics. When handled by a certain perspective, the inconsistency seen between religious values and democracy may also mislead the Muslim countries' way of understanding the state governance. So, a sort of problematical relation between Islam and democracy comes into question. In the thesis, the opinion that is tried to be put forward according to the researches is that Islam's incompatibility with democracy can be seen evidently in the political field. In terms of defending this argument against the opinions which support the Islam-democracy concord (or harmony), some important assessments of the researchers related to the subject are given a place as basis in this study. In the first part of the study, the characteristics of democracy are handled conceptually and practically. In the second part, the extents of political governance in the Islamic World are evaluated within various historical periods. In the last part of the study, opinions belong to different groups about the relation between Islam and democracy are evaluated within their fundamental ground.