Döviz kuru değişimlerinin türev araç kullanımına etkileri; 2000-2018 yıllarında Türk bankacılığı üzerine bir araştırma

Abstract

Küreselleşen dünyada gerçek ve tüzel kişiler kendilerini dövizdeki değişimlerden korumak amacıyla ve kar elde etmek amacıyla hazine ürünü olan türev araçları kullanmaya başlamışlardır. Yıllar itibariyle teknolojinin gelişmesi ve piyasa ihtiyacının artmasıyla türev ürün çeşitliliği artmıştır. Genel olarak işlem hacimlerini arttırmak, hedging ve spekülasyon amacıyla kullanılmakta olup piyasada oluşabilecek gelecekteki belirsizlikleri en aza indirgemek türev ürün kullanımının asıl amaçlarındandır. Yurtiçi Piyasada faaliyet gösteren bankaların yıl bazlı türev ürün kullanımları ve gelirlerine yansımaları incelenmiştir. Tezin analiz kısmında iki model oluşturulmuş ve ilk modelde bağımsız değişken olan aktif büyüklük, aktif karlılık, maddi duran varlık oranı, döviz kurunun türev ürün işlemlerinden elde edilen gelirlere olan etkisi incelenmiştir. İkinci modelde ise tekrar aynı bağımsız değişkenlerin türev ürün hacmine olan etkileri analiz edilmiştir. Analiz sonucunda iki modele etki eden ve etmeyen değişkenler belirtilmiştir.Anahtar Kelimeler: Türev Ürünler, Bankalar, Türev Araçlar

In the globalizing world, real and legal individuals have started to use derivative instruments to protect themselves from changes in foreign exchange and to make a profit. The development of technology and the increasing market demand has increased the diversification of derivative products. Derivative products are generally used for hedging and speculation to increase transaction volumes and to minimize future uncertainties in the market.Year-based derivative product usage of banks operating in the domestic market and their reflections on their revenues were examined. In the analysis section of the thesis, two models were created and in the first model, the effect of asset size, active profitability, tangible assets, and the exchange rate on the revenues from derivative transactions are examined. In the second model, the effects of the same independent variables on the derivative product volume were analyzed. As a result of the analysis, variables that affect and do not affect the two models are specified.Keywords: Derivatives, Banks, Derivative Instruments