Lezbiyen, gey ve biseksüellerde algılanan damgalanma, cinsel kimlik gelişimi ve stresinin sosyodemografik değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Araştırmada lezbiyen, gey ve biseksüellerin (LGB) cinsel kimlik gelişim algısı (kabullenilme kaygısı, gizlenme motivasyonu, içselleştirilmiş homofobi, zorlu süreç, kimlik belirsizliği), cinsel kimlik stresi ve algılanan damgalanma (içselleştirilmiş ve sosyal damgalanma) düzeyleri bazı sosyodemografik özelliklere (cinsel yönelim, eşcinsel romantik ilişki deneyimi, romantik ilişki süresi, açılma durumu, LGBTİQ+ topluluklarına üyelik durumu, ruh sağlığı uzmanına başvurup başvurmama durumu) göre incelenmiştir. Çalışmanın araştırma grubu cinsel yönelimi gey, lezbiyen ve biseksüel olan 507 kişiden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak `Sosyodemografik Bilgi Formu`, `Lezbiyen, Gey, Biseksüel Kimlik Ölçeği`, Türkçe'ye çeviri ve uyarlama çalışması gerçekleştirilen `Cinsel Kimlik Stres Ölçeği` ve `Algılanan Damgalanma Ölçeği` kullanılmıştır. Araştırma kesitsel tarama modelinde tasarlanmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.0 paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma amacı doğrultusunda belirlenen araştırma sorularına yönelik analizler için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır.Araştırma bulgularına göre; geyler içselleştirilmiş homofobi, sosyal damgalanma ve içselleştirilmiş damgalanma gibi cinsel kimlikle ilgili olumsuz süreçleri lezbiyen ve biseksüellere göre daha fazla yaşamaktadır. Biseksüeller, gey ve lezbiyenlere göre daha fazla kimlik belirsizliği bildirmiştir. Geyler, lezbiyenlere oranla daha yüksek düzeylerde cinsel kimlik stresi ve zorlu süreç yaşamaktadır. Cinsel yönelimleri ile ilgili daha önce açılma deneyimi olmayan LGBlerin, gizlenme motivasyonu, içselleştirilmiş homofobi, zorlu süreç, kimlik belirsizliği, cinsel kimlik stresi ve içselleştirilmiş damgalanma puanları açılma deneyimleri olanlara göre daha yüksektir. Eşcinsel romantik ilişki deneyimi olmayan katılımcılar gizlenme motivasyonu, zorlu süreç, kimlik belirsizliği ve içselleştirilmiş damgalanma gibi olumsuz süreçleri ilişki deneyimi olanlara oranla daha fazla yaşarken sosyal damgalanma puanları ilişki deneyimi olanlara göre daha düşüktür. İlişki deneyimi 6 aydan daha az olan katılımcıların kimlik belirsizliği puanının, 18 aydan uzun süreli ilişkiler yaşanlara göre yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcılar arasında cinsel yönelimine ilişin duygusal zorlanmalardan dolayı daha önce bir ruh sağlığı uzmanına başvurmuş olanların kabullenilme kaygısı, içselleştirilmiş homofobi, zorlu süreç, sosyal damgalanma ve içselleştirilmiş damgalanma düzeyleri başvurmayanlara oranla anlamlı bir şekilde daha fazladır. Son olarak, herhangi bir LGBTİQ+ topluluğuna üyeliği olmayanların gizlenme motivasyonu ve zorlu süreç puanlarının üyeliği olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür.Sonuç olarak, araştırmanın Türkiye'de yaşayan LGBlere yönelik damgalanma ve ayrımcılıkla ilgili psikososyal sorunları ortaya koyması açısından örnek olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte, `Cinsel Kimlik Stres Ölçeği`(Sexual Identity Distress Scale) ve `Algılanan Damgalanma Ölçeği` (Perceived Stigma Scale) ölçeklerinin çeviri ve uyarlama çalışması yapılarak Türkçe literatüre kazandırılması açısından ayrıca önem taşımaktadır.

In this study, perception of sexual identity development (acceptance concerns, concealment motivation, internalized homophobia, difficult process, identity uncertainty), sexual identity distress and perceived stigma (internalized and social stigma) levels of lesbian, gay and bisexuals were examined according to the sociodemographic factors.The research sample consisted of individuals who defined their sexual orientation as gay, lesbian and bisexual (N = 507). `Sexual Identity Distress Scale` and `Perceived Stigma Scale` adapted into Turkish` and `LGBIS-TR`, `Sociodemographic Information Form` were used as data collection tools in the study. The study was designed in a cross-sectional screening model. Data were analyzed by using SPSS 21.0 package program. One-way analysis of variance (ANOVA) was applied to the analysis of the research questions determined in accordance with the purpose of the study. Research results indicated that gays are more likely to experience negative processes regarding sexual identity, such as acceptance concerns, internalized homophobia, difficult process, social stigma, and internalized stigma than lesbian and bisexuals. Bisexuals tend to have higher concealment motivation and identity uncertainty than lesbian and gays. Bisexuals and Ggays reported higher levels of sexual identity distress and difficult process than lesbians. The participants who do not experince of coming-out about sexual orientation have higher concealment motivation, internalized homophobia, difficult process, identity uncertainty, sexual identity distress and internalized stigma scores than the participants who have experience of coming-out. The participants who have no homosexual romantic relationship experiences more likely to report concealment motivation, difficult process, identity uncertainty and internalized stigma than participants who have relationship experience in other respects they reported lower levels of social stigma scores than participants who have relationship experience. Participants who prefer polygamous relationships experience more identity uncertainty than monogamous participants. Participants who have less than 6 months of relationship experience are more likely to have acceptance concerns, concealment motivation, difficult process, and identity uncertainty than those with more than 18 months of longer-term relationships experience. The acceptance concerns, internalized homophobia, difficult process, social stigma, and internalized stigma were significantly higher among the participants those who have previously consult a mental health professional by reason of emotional distress in regard to sexual orientation. Finally, it was found that those who have no LGBTIQ+ community connectedness are more likely to concealment motivation and difficult process scores than who have community connectedness.In conclusion, it is thought that the research will be a sample for the psychosocial problems about stigma and discrimination against LGBs living in Turkey. Besides, the `Sexual Identity Distress Scale` and `Perceived Stigma Scale` are also important in terms of adaptation studies in order to make a major contribution in Turkish literature.