Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı olan kişilerin bel çevresi, vücut kütle indeksi ve kas kütlesine göre karotis intima-media kalınlıklarının karşılaştırılması ve beslenme şekillerinin tespiti

Abstract

Kronik karaciğer hastalıkları (CLD) dünya çapında morbidite ve mortalitenin ana nedenlerinden biridir. Bunlardan yağlı karaciğer hastalığı, yaygın bir klinik ve histolojik bulgudur. Yağlı karaciğer hastalıklarından en çok görülen non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ise alkol ve diğer spesifik karaciğer hasarı dışındaki faktörlerin neden olduğu aşırı yağ birikimi ile karakterize bir karaciğer hastalığıdır. NAFLD insidansı yüksektir ve genel popülasyonun üçte birinde görülür. Aşırı kentleşme, fiziksel aktivitenin azalması ve yüksek enerjili diyetler gibi yaşam biçimi ve beslenme değişiklikleri ile birlikte, özellikle Asya bölgesinde prevalansı artmıştır. Bu nedenlerden dolayı son zamanlarda yapılan çalışmalarda NAFLD'nin dislipidemi, metabolik sendrom (MetS), tip 2 diyabet T2DM ve obezite ile olan ilişkisinin önemi vurgulanmaktadır. Bu ilişkili metabolik bozukluklardan ötürü ise NAFLD'liler çok fazla aterojenik duruma sahiptir. Tüm bu göstergeler, NAFLD'nin kardiyovasküler hastalık (CVD) ve ateroskleroz gelişimindeki olası rolünün araştırılmaya başlanmasında oldukça etkilidir. Bu rolün araştırılmasında biyokimyasal ve ultrasonografik değerlendirme her iki hastalık için de en temel tanı yöntemleridir. Ateroskleroz ve CVD için özellikle ultrasonografi yöntemiyle karotis intima-media kalınlığı (CIMT) ölçümü köklü bir belirleyicidir. Tüm bu bilgilerden yola çıkılarak; bu araştırmanın amacı, ilk olarak NAFLD tespit edilen hasta grubu (68) ve sağlıklı kontrol grubu (33) ile beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları sonucu elde edilen Akdeniz diyetine uyumluluk puanı (MDS), antropometrik/vücut kompozisyonu ölçümleri (BIA), kan değerleri ve yaşam biçimleri açısından anlamlı farklılıkların sınanması ve yorumlanmasıdır. İkinci olarak NAFLD'li hastalarda ve kontrol grubunda erken ateroskleroz belirleyicisi olan CIMT değerini tespit edip karşılaştırmak ve antropometrik/BIA ölçümleri ve MDS ile ilişkisini bulmaktır. Son olarak ise hasta grubunu kendi içinde karaciğer yağlanma derecelerine göre beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları, Akdeniz diyetine (MD) uyumlulukları, antropometrik ve BIA ölçümlerine göre değerlendirmektir. Araştırmadan çıkan sonuçlara göre; bel çevresi, vücut kütle indeksi (BKI) ve vücut yağ yüzdesi ile CIMT arasında pozitif bir ilişki saptanmıştır (p<0,05). Bel çevresi, BKI ve vücut yağ yüzdesi arttıkça CIMT değişkeni artış göstermektedir. Beslenme durumuna bakıldığında ise MDS ile CIMT arasında ters ilişki bulunmuştur. Hasta ve kontrol grubu antropometrik ölçümler yönünden incelendiğinde; kilo, BKI, bel çevresi, kalça çevresi, bel/kalça oranı, visseral yağ yüzdesi ve vücut yağ yüzdesi değişkenleri gruplar arasında anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0,05). Bu değişkenlerin hasta grubunda daha yüksek olduğu görülmektedir. İki grup arasında CIMT ve MDS değerleri karşılaştırıldığında ise bu değerlerin hasta grubunda daha yüksek çıktığı görülmüştür. Son olarak; hasta grubunun kilo, bel çevresi, bel/kalça oranı, BKI, kalça çevresi, visseral yağ yüzdesi, vücut kas yüzdesi ve vücut yağ yüzdesi değişkenleri karaciğer yağlanma düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0,05).NAFLD'nin kendisi, CVD için bir risk faktörü oluşturduğundan; NAFLD'ye yönelik beslenme tarzı değişikliği ve kalp koruyucu olarak bilinen MD'ye uyumluluğun arttırılması ile CVD riskini ortadan kaldırmak mümkün olabilecektir.Anahtar Kelimeler: Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı, Karotis Intima-Media Kalınlığı, Vücut Kompozisyonu, Akdeniz Diyeti Uyumluluk Puanı

Chronic liver disease (CLD) is a major cause of worldwide morbidity and mortality. Of these, fatty liver disease is a common clinical and histological finding. Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD), which is the most common fatty liver disease, is characterized by excessive fat accumulation caused by factors other than alcohol and other specific liver damage factors. The incidence of NAFLD is high and occurs in one- third of the general population. Its prevalence has increased, especially in the Asian region, with lifestyle and nutritional changes such as excessive urbanization, reduced physical activity and high-energy diets. For these reasons, recent studies have emphasized the importance of NAFLD in relation to dyslipidemia, metabolic syndrome (MetS), type 2 diabetes (T2DM) and obesity. Because of these related metabolic disorders, NAFLD patients have very atherogenic conditions. All of these indicators are very effective in beginning to investigate the possible role of NAFLD in the development of cardiovascular disease (CVD) and atherosclerosis. In the investigation of this role, biochemical and ultrasonographic evaluation is the most basic diagnostic methods for both diseases. For atherosclerosis and CVD, carotid intima-media thickness (CIMT) measurement, especially by ultrasonography, is a fundamental determinant. Based on all this information; the aim of this study was to determine the nutritional habits, Mediterranean dietary score (MDS), anthropometric / body composition measurements (BIA), blood values and lifestyles of patients with NAFLD (68) and healthy control group (33). Secondly, to determine and compare CIMT which is the predictor of early atherosclerosis in patients with NAFLD and in the control group and to find its relationship with anthropometric / BIA measurements and MDS. Finally, it is aimed to evaluate the patient group according to their liver fat levels, nutritional habits, frequency of nutrient consumption, compliance with Mediterranean diet (MD), anthropometric and BIA measurements. According to the results of the research; there was a positive correlation between waist circumference, body mass index (BMI) and body fat percentage CIMT variable increased as waist circumference, BMI and body fat percentage increased (p<0,05). Nutritional status was found to be inversely correlated with MDS and CIMT. When the patient and control groups were examined in terms of anthropometric measurements; weight, BMI, waist circumference, hip circumference, waist / hip ratio, visceral fat percentage and body fat percentage showed a significant difference between the groups (p <0.05). These variables were higher in the patient group. When the CIMT and MDS values were compared between the two groups, these values were found to be higher in the patient group. Finally; weight, waist circumference, waist / hip ratio, BMI, hip circumference, visceral fat percentage, body muscle percenatage and body fat percentage variables of the patient group showed a significant difference between the levels of fatty liver (p <0.05). Since NAFLD itself constitutes a risk factor for CVD, it may be possible to eliminate the risk of CVD by changing the nutritional style for NAFLD and increasing compliance with MD, known as heart protection.Keywords: Non-Alcoholic Fatty Liver Disease, Carotid Intima-Media Thickness, Body Composition, Mediterranean Diet Score