Farklı bağlamlardaki bilgisayar destekli uygulamaların lise öğrencilerinin mantık bilgisine ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi

Abstract

Farklı öğretim stratejileri, öğrencileri derste etkin kılarak ve derste işlenenleri somutlaştırarak öğrenmeye yardımcı olabilmektedir. İşlenecek konuların bir ya da daha fazla hikâye içinde verilmesi bilişsel bir strateji olarak kullanılabilmektedir. Ancak hazırlanacak öğrenme etkinliklerinin tek bir hikâye bağlamındaki çok olayla mı yoksa birden fazla hikâye içindeki çok olayla mı işleneceği literatürde yeterince incelenmemiştir. Bu araştırma matematik dersi kapsamındaki Mantık ünitesi 'Önermeler ve Bileşik Önermeler' ile ilgili tasarlanmış tekli ve çoklu bağlam içerisine gömülmüş eğitsel yazılımlar ile lise 1. sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerine ve mantık konusundaki başarılarına olan etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırmada yarı deneysel yöntem, öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma İstanbul ili Şişli ilçesindeki Endüstri Meslek Lisesi 9. sınıf öğrencileri arasından 121 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırmada 40 ve 41 kişilik iki ayrı deney grubu ile 40 kişilik bir kontrol grubu oluşturulmuştur. Birinci deney grubunda çoklu hikâye içine gömülmüş eğitsel yazılım ve soru-cevap metodu ile geleneksel yöntem, ikinci deney grubunda tekli hikâye içine gömülmüş eğitsel yazılım, kontrol grubunda hikâye metodu ile geleneksel yöntem uygulanmıştır. Araştırma Endüstri Meslek Lisesi bilgisayar atölyelerinde araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın uygulama ve veri toplama süreci 4 hafta sürmüştür. Araştırmanın başında ve sonunda, öğrencilere eleştirel düşünme eğilimleri ölçeği ve mantık konusuna ilişkin başarı testi uygulanmıştır.Tekli ve çoklu bağlamlarda bilgisayar destekli uygulamalarla hazırlanan öğrenme düzenekleri çerçevesinde gerçekleştirilen öğrenme sürecinde; Mantık ünitesinde 2 farklı deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin mantık ön-son test puan farkları, gruplar arası erişi puanları ve eleştirel düşünme eğilimleri ön-son test puan farkları, gruplar arası gelişim puanları karşılaştırılmıştır. Çoklu bağlam temelli bilgisayar destekli öğrenme düzeneğinde çalışan deney 1 grubu öğrencilerinin mantık ön-son test puanlarının arasında anlamlı fark ortaya çıkmış, mantık erişi puanları ortalamasında da deney 1 grubu, diğer deney 2 ve kontrol grubuna göre anlamlı fark yaratmıştır. Mantık ünitesini ayrı düzeneklerde çalışan öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri testinde ön-son test puanları incelenmiş, deney 1 ve kontrol grubu öğrencilerinin puan ortalamalarında anlamlı fark ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırmada üç farklı grubun eleştirel düşünme gelişim puanları karşılaştırılmış, hikâyeleştirme metodu ile geleneksel yöntem kullanarak mantık ünitesini çalışan kontrol grubunun, deney gruplarına göre puan ortalamalarında anlamlı fark ortaya çıkmıştır. Araştırma bulguları alan yazın bulguları ışığında tartışılmış ve sonraki araştırmalar için öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Bağlam Temelli Öğrenme, Bilgisayar Destekli Öğrenme, Mantık, Eleştirel Düşünme

Different instructional strategies may help learning by concretizing lesson contents and by getting students to be actively involved in lessons. To deliver lesson contents embedded in one or more stories may be a cognitive strategy for learning. However, there is not a settled agreement in academic literature on whether embedding learning activities into events of one single contextual story or events of multiple contextual story is more helpful to learning. This study, therefore, aimed to investigate effects of embedding learning activities of a 9th grade Logic/mathematics unit (ie., Propositions and Compound propositions) in a single or multiple context courseware on the unit achievement and students' critical thinking dispositions. The research, a quasi-experimental study in nature, was conducted with a pre-test and a post-test as well as a control group. Sample of the experimental studies consisted of 9th grade students (n=121) from a vocational school in Istanbul. The sample were divided into three sections; one section (n=40) studied the learning unit with a courseware which embeds the learning activities into multiple contexts, and also attended their mathematics teacher' question and response based activities. Students in section two (n=41) studied the learning unit with merely a courseware which embeds the learning activities into a single context. However, students of the third section, control group, studied the learning unit traditionally with their mathematics teacher. The researcher organized the treatment settings in a computer laboratory of the students' schools, and served as a mathematics teacher of the studies. Students' knowledge of logic unit and their critical thinking dispositions were measured with two tests before and after the treatments. The data collection and treatments lasted four weeks in total. Statistical tests compared average learning gain scores (difference between the unit post-test and pre-test) and average progress scores of critical thinking disposition of the three groups. The tests revealed that the group, one, studied the learning unit with a courseware which embeds the learning activities into multiple contexts, and with a teacher's activities increased their achievement score of the pre-test remarkably; and average learning gain score of this group is significantly higher than the score of the other two groups. Further tests showed that the group one and the control group meaningfully improved their average score of critical thinking disposition from the pre-test to the post-test. However, it was observed that average progress score of critical thinking disposition of the control group, studying the unit with teacher's traditional activities of multiple contexts, is higher than scores of the two experimental groups. Finally, the study discusses findings and implications of this research in lights of literature.Key Words: Context- Based Learning, Computer-Based Learning, Logic, Critical Thinking