Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile çatışma stilleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışma, bir kuruma bağlı öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile öğretmenlerin demografik değişkenleri göz önünde bulundurarak çatışma stilleri arasındaki ilişkiyi incelemek için yapılmıştır. Araştırma deseni nicel araştırmadır ve tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili ile sınırlandırılıp devlet ve özel ilk ve ortaokullarında çalışan ve tesadüfi örnekleme yöntemi ile ulaşılan 390 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplamak için kullanılan Örgütsel Bağlılık Ölçeği (Meyer ve Alan, 1984) ve Çatışma Eylem Stilleri Ölçeği (Karadağ ve Tosun, 2014) alt düzeyleri için Kolmogorov-Smirnov normallik testi yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre cinsiyet ve örgütsel bağlılık arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmazken, cinsiyet ile duygusal bağlılık düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Cinsiyet ve çatışma düzeyleri arasındaki ilişkiye bakıldığında ise karşı koyucu ve kolaylaştırıcı çatışma stil düzeyleri arasında bir ilişkiye rastlanmazken erkeklerin kaçınmacı çatışma stili düzeyinde anlamlı farklılığa rastlanmıştır. Başka bir demografik değişken olarak yaş ile duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık boyutu arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır. Çatışma stillerinden kolaylaştırıcı ve karşı koyucu çatışma stilleri düzeyleri ile yaş arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır; ancak yaş ile kaçınmacı, zorlayıcı ve uzlaştırıcı çatışma stilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Eğitim durumu ile duygusal bağlılık ve normatif bağlılık arasında bir ilişki bulunmazken kaçınmacı, zorlayıcı ve karşı koyucu çatışma stilleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Katılımcı öğretmenlerin şu an olan iş yerlerindeki çalışma süresi ile duygusal bağlılık ve devam bağlılığı arasında bir ilişki bulunmaktadır. Aynı şekilde kaçınmacı, zorlayıcı, kolaylaştırıcı, uzlaştırıcı ve karşı koyucu boyutların hepsi ile çalışma süresi arasında bir ilişki tespit edilmiştir. Mesleki kıdem ile duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık arasında anlamlı bir ilişki vardır. Ancak çatışma stilleri ile kıdem arasında bir ilişkiye rastlanmamıştır. Aylık gelir ile duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık arasında bir bağ bulunmaktadır. Ancak aylık gelir ile kaçınmacı, zorlayıcı ve kolaylaştırıcı çatışma stilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Araştırmada son olarak örgütsel bağlılık düzeyleri ile çatışma stilleri düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Buna göre duygusal bağlılık ile kaçınmacı çatışma stili arasında negatif düzeyde bir ilişki varken; duygusal bağlılık ile zorlayıcı, kolaylaştırıcı, uzlaştırıcı ve karşı koyucu düzeylerle pozitif düzeyde bir ilişki vardır ve kaçınmacı, zorlayıcı ve uzlaştırıcı düzeyler ile devam bağlılığı örgütsel düzeyi arasında olumlu yöne giden bir ilişki de mevcuttur.

The design of the study is quantitative research and survey model was used in this study. The sample of the study was limited to Istanbul city and composed of 390 teachers working for private and public primary and secondary schools, sampled by random sampling method. Organizational Commitment Scale (Meyer ve Alan, 1984)) and Conflict Management Styles (Karadağ ve Tosun, 2014) were used to collect data and Kolmogorov-Smirnov normality test was implemented. There was no significant relationship between gender and organizational commitment according to the results of the research, whereas a significant relationship between gender and emotional attachment level was found. No relationship was found between gender and the levels of confrontational and facilitating conflict styles, whereas a significant difference was found in the level of avoidable conflict styles of males. A significant relationship was found between age and emotional attachment, and continuance commitment, and normative attachment as different demographic variables. No significant difference was found between age and aggressive and confrontational conflict style levels among conflict styles, whereas a significant relationship was found between age and avoidant, compelling, and specializing conflict styles. No relationship was found between educational status and emotional attachment and normative attachment, whereas a significant difference was found between educational status and avoidant, compelling, and counter-persuasive conflict styles. There was a relationship between the duration of work at participating teachers' current workplaces and their emotional and continuing commitment. Similarly, a relationship was found between all dimensions as avoidant, compulsive, facilitating, specializing and confronting dimensions and the duration of work. There was a significant relationship between occupational seniority and emotional commitment, continuance commitment, and normative commitment. However, no relation was found between conflict styles and seniority. There was a relationship between monthly income and emotional commitment, continuance commitment, and normative commitment. However, no significant relationship was found between monthly incomes and avoidant, compelling, and facilitating conflict styles. Finally, the relationship between organizational commitment levels and conflict styles levels was investigated in the study. As a result, there was a negative relationship between emotional attachment and avoidant conflict style whereas there was a positive relationship between emotional attachment and compulsive, facilitating, specializing, and counter-revolutional levels. Also, there was a positive relationship between avoidant, compulsive, specialist levels and continuing attachment organizational level.