60-75 aylık çocukların stem etkinliklerinde problem çözme ve bilişsel düşünme becerilerinin incelenmesi

Abstract

Okul öncesi eğitim, çocukların bilişsel, sosyal-duygusal, psiko-motor, öz bakım ve dil gibi tüm gelişimsel basamakları destekleyen ve zorunlu ilkokul çağının temellerini meydana getiren yetkinliklerin göz önünde bulundurulduğu bir süreçtir. Özellikle çocukların bilişsel gelişimi açısından fen, teknoloji, mühendislik ve matematik disiplinlerinin birbirleri ile bütünleştirilerek öğretilmesini amaçlayan STEM eğitimi; çocuklara gerçekçi, iş birliğine dayalı, düşünme odaklı ve problem çözmeyi teşvik eden öğrenme deneyimleri sağlar. Son yıllarda güncel bir eğitim yaklaşımı olarak ön plana çıkan STEM eğitiminde, okul öncesi çocukların problem çözme ve bilişsel düşünme gelişimine yönelik az sayıda çalışma yapıldığı görülmektedir. Bu araştırmada 60-75 aylık çocukların STEM temelli sınıf içi etkinliklerde problem çözme ve bilişsel düşünme becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmaya 2018-2019 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Üsküdar ilçesinde yer alan özel bir okuldan, seçkisiz örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla belirlenmiş 93 çocuk katılmıştır. Tek grup sadece son test yarı-deneysel araştırma modeliyle desenlenmiş bu araştırmada, nitel ve nicel veri toplama yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında çocukların tasarım çizimleri, bireysel ve grup tasarımları, birebir soru-cevap görüşmeleri ve de etkinlik sonrası yansıtıcı düşünme ve değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, ilgili yaş grubu okul öncesi çocuklarının problem odağında kalmakta zorluk çektiklerini görülmektedir. Çocukların bilişsel düşünme becerileri doğrultusunda farklı problemler karşısında problemi anlamaya, mantıksal çıkarım yapma ve yorumlamaya yönelik beceriler geliştirdiği ortaya çıkmıştır. Uygulanan etkinlik süresince çocukların çoğunun probleme bir çözüm buldukları ve elde ettikleri çözüme kendi yaratıcılıklarını dahil ederek problem odağından uzaklaşarak farklı çözüm yolları aradıkları görülmüştür. Bireysel çalışmalar ile desteklenmiş grup çalışmalarında, çocukların işbirlikçi öğrenme süreçlerinin etkin bir şekilde geliştiği ve bireysel fikirlerini grup tasarımlarına aktardıkları görülmüştür. Etkinlik sonrası gerçekleştirilen değerlendirme de ise çocukların etkinlikten edinimlerini kullanarak sorulan yansıtıcı soruların çoğunda doğru mantıksal çıkarım yaptıkları görülmüştür.Bu bağlamda okul öncesi dönemde iyi planlanmış STEM uygulamalarının, problem çözme adımlarını öğrenme ve bilişsel düşünme becerileri edinimi bağlamında çocukların gelişimine katkı sağladığı görülmektedir. Çocukların STEM temelli uygulamalarda problem odağında kalabilmeleri ve çözüme yönelik gerçekçi fikirler geliştirebilmeleri için, sorulan problemin günlük hayatlarında karşılaşacakları ve üzerinde neden-sonuç ilişkisi kurabilecekleri problemler olmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Early childhood education is a process that takes competences into account, which support all developmental skills such as cognitive, social-emotional, psycho-motor, self-care and language. These competencies form the basis for compulsory primary education. Especially in the context of children's cognitive development, STEM education which aims to teach science, technology, engineering and mathematics disciplines by integrating them with each other provides children realistic, collaborative and problem solving oriented learning experiences. In STEM education, which has come to forefront as an education paradigm in recent years, it was seen that there were few studies focusing on problem solving and cognitive processes of preschool children. The aim of this study was to examine the problem solving and cognitive skills of 60-75 months children in STEM based activities.This study was carried out with 93 children in the second semester of 2018-2019 academic year in a private school at Üsküdar district of İstanbul. The convenient sampling method was used to determine the sample. The research design was shaped by one-group posttest-only design as a type of quasi-experimental design. Both qualitative and quantitative data collection tools were used in the study. Children's drawings, individual and group designs, face-to-face interviews, and post-evaluation questionnaire were used to collect data.The findings showed that preschool children of the relevant age group have trouble focusing and concentrating on the given problem. In line with cognitive skills, it was seen that children develop skills to understand the problem, make logical inferences and interpret them. During the activity, the majority of children found a solution to the problem. Besides, it was seen that they were looking for different solutions by including their imaginations in the solution they obtained. Sometimes, it was observed that the use of imagination distorted children from the focus of the problem. In group works supported by individual studies, it was seen that children transferred their individual ideas to group designs and thus, collaborative learning processes developed effectively. In the post-evaluation phase, it was seen that the children made valid logical inferences to the most of the reflective questions by using their acquisitions from the activity.In this context, it was seen that well-planned STEM activities in preschool period contribute to the development of children in the context of learning problem solving and acquiring cognitive skills. In order for children to stay focused on the problem in STEM-based activities and to develop realistic ideas for the solution, it is thought to be beneficial that the problem they are asked to solve is a part of their daily lives and builds a cause-effect relationship.