Kelâmî`nin Sehername (Ravza) adlı mesnevisi (İnceleme-metin)

Abstract

Sosyal, tarihî ve kültürel mânâda yaşanılan çağın kodlarını yansıtan mesnevîler Dîvân edebiyatında önemli bir yer tutan anlatılardır. Şairin yaşadığı devrin daha iyi anlaşılıp incelenmesinde büyük rolü olan mesnevîler, aynı zamanda konuyu uzunca bir şekilde işlemesiyle de bilinir.Eski zamanlarda romansların yerini tutan mesnevî, kafiye şeması itibariyle de bir meseleyi rahatlıkla her yönüyle ele almaya uygundur; çünkü bu türde her beyit kendi içinde kafiyelidir ve konu bütünlüğü metne yayılmış biçimdedir.17.yy'da Kelâmî tarafından kaleme alınan Sehernâme, diğer bir adıyla Ravza, döneminin önemli mesnevîlerinden biridir. Mesnevîde şair; kendi hakkında bilgi vermenin yanı sıra, şiire nasıl başladığı, mahlasını nasıl aldığı, bulunduğu şiir meclisini, başka şairlerle arasındaki muhabbeti dolayısıyla şiirle ve şairlerle irtibatını, babasının mesleğini, bulunduğu devrin önemli devlet adamlarıyla diyalogunu ve katıldığı, şahit olduğu ve duyduğu seferleri metnine dahil etmesiyle de eser incelenmeye değerdir.Temelde çalışmamız üç bölümü ihtiva etmektedir. Birinci bölümde; şâirin yaşamış olduğu döneme sosyal, siyasal, kültürel ve edebî açıdan geniş çerçevede bakılmıştır. İkinci bölümde; Kelâmî ve eseri hakkında ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde ise; okunup transkribe edilmiş metin verilmiştir. Eserin tek nüshası, İstanbul Üniversitesi Türkçe Yazmalar 181 numarada kayıtlıdır. Çalışmamızda da bu nüshadan istifade edilmiştir.Bu çalışmanın 17.yy Dîvân edebiyatı ve mesnevîleriyle ilgili alanlarda çalışanlar ve bu konuya ilgi duyanlar için faydalı bir başvuru kaynağı olabileceği düşünülmektedir.

ABSTRACTThe mesnevîs which reflect the social, historical and cultural meaning of the age of the age that is experienced are the ones that hold an important place in the Dîvan Literature. The mesnevîs, which play a major role in the better understanding and exploration of the devotee which the poet lives in, are also known for his work in a long way at the same time. The mesnevî, which holds the position of the novel in the time of Kadîm, is suitable to deal with every matter with ease in terms of rhyme scheme; Because every couplet of this kind is self-centered, and the subject matter of the subject is spread out.In the 17th century, Sehername, which was received by Kelâmî, is another important Mesnevi of his time. Poet in Mesnevî; As well as giving information about himself, by including poetry in the text of how he began, how he received the discovery, how he met the poetry parliament, his connection with other poets, poetry and poetry, his father's profession, his dialogue with the great statesmen he had attended and the witnesses he had witnessed or heard The work is worthy of examination.Basically, we have three parts to work with. In the first episode, the return of the poet's life has been looked at broadly from the social, political, cultural and literary perspective. In the second part, detailed information about the kâmîî and his work is given. In the third chapter, transcribed text was read.It is assessed that this work could be a useful reference for those working in the field of the 17th century Dîvan literature and its subjects and those interested in it.Kelami, Sehername, Ravza, Masnavi, Poem.